نگین باقری در هفت صبح نوشت: نزدیک به ۹۰ ایرانی در آمریکا به دلیل طولانی شدن روند گرفتن اقامت این کشور، از آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا و یکی دیگر از مدیران این وزارتخانه شکایت کردهاند. این خبری بود که هفته پیش بخش حقوقی وبسایت بلومبرگ منتشر کرد. بلومبرگ ادعا کرده که وزارت امور خارجه آمریکا در حال محدود کردن ایرانیها، به خصوص آنهایی است که تخصصی در هوش مصنوعی دارند. ماجرا چیست؟
گروهی از ایرانیانی که با گرینکارت استخدامی به آمریکا آمدهاند شکایت دارند که بعد از روند طولانی ارائه مدارک و اطلاعات در سالها پیش، حالا از آنها خواسته شده که اطلاعات جدیدی بارگذاری کنند. شکایت آنها این است که بعد از مصاحبههای کنسولی زیادی که در طول چندین ماه داشتهاند باید دوباره اطلاعاتی مفصل درباره اقوامشان، محل کار و حتی سابقه فعالیتهای شبکههای اجتماعیشان ارائه کنند.
گرینکارت استخدامی شامل افرادی میشود که به خاطر مهارتهایی که مورد تایید کارفرماهای آمریکایی بوده توانستهاند گرین کارت بگیرند. یعنی از نظر اداره شهروندی و مهاجرت ایالات متحده همه آنها مشاغلی داشتند که منافع ملی آمریکا را تامین میکرد برای همین هم بدون تستهای مرسوم بازار کار، گرین کارت آنها پذیرفته شد.
بررسی موشکافانه طرح دعوی آنها نشان میدهد که این شکایت به خاطر موانع مبهم و نامشخص بوروکراتیکی که در پرونده گرین کارت این گروه از ایرانیان به وجود آمده برای اولین بار در ماه مارس ۲۰۲۴ ثبت شده است. به مرور در روزها و ماههای بعد گروه جدیدی به شاکیان اضافه شدهاند. یکی از وکلای این پرونده به وبسایت بلومبرگ توضیح داده که این بلاتکلیفیها ناشی از تصمیمی بوده که سالها پیش در دوره ریاست جمهوری ترامپ برای ایرانیها وضع شد. او میگوید: «امروز وضعیت این مهاجران حتی از قبل هم مبهمتر شده است. اگر یک ممنوعیت واقعی وجود داشت، این قانون در دفترچه امور اتباع نوشته میشد و ما میدانستیم که باید چه کنیم. اما الان نمیدانیم قانون چیست؟»
نام ۹۰ نفر در این شکایت دیده میشود که یکی از آنها یک استاد متخصص قلب، یک دانشجوی رشته مهندسی و یک متخصص «ماشین لرنینگ» (زیرمجموعه هوش مصنوعی) است. بسیاری از این شاکیان جوایز و مقالات مهمی در داخل و خارج از ایران داشتهاند. یکی از آنها متخصص توسعه تکنولوژی هوش مصنوعی برای اهدافی مثل تصویربرداری پزشکی است که مقالهای در ژورنال معروف نیچر منتشر کرده.
آنها بعد از مصاحبههای طولانی که با سفر به ترکیه، ارمنستان و امارات در کنسولگریهای آمریکا داشتهاند حالا تازه به اینجا رسیده اند که گفته شده باید اطلاعات دیگری درباره زندگی یک دهه اخیرشان به اداره مهاجرت بدهند. یعنی بنویسند که در این ده سال کجا استخدام بودهاند، به چه کشورهایی سفر کردهاند و کجا اقامت داشتهاند. از سال ۲۰۱۷ قرار شد که مهاجرانی که درخواست گرین کارت دارند چنین مدرکی هم بین مدارکشان داشته باشند. اما همه مدارک باید در کنسولگری ارائه شود و به خاطر همین هم درخواست این مدرک دوباره بعد از مصاحبههای کنسولگری غیرقانونی است. بلومبرگ طرح دعوی و نام همه شاکیان را هم منتشر کرده.
با جستوجوی اسم و رسم آنها میتوان دریافت همانطور که وکیل تاکید دارد همگی دارای تحصیلات عالیه و مشاغل مرتبه بالایی بودهاند. برای مثال یکی از آنها در گیلان متخصص رشته پزشکی هستهای بوده. یکی دیگر از آنها دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران بوده، یکی دکتر داروساز است. دیگری فارغالتحصیل دکترای دانشکده فنی گیلان، یکی عضو هیات علمی گروه مکانیک و دیگری استاد نانوتکنولوژی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان است. فردی دیگر هم رئیس هیات مدیره یک شرکت کامپیوتری در تهران بوده.
حالا دو موضوع این دسته از ایرانیان را قانع کرده که پرونده خود را به دادگاه ببرند. اولا این مدرک اضافهای که حالا از آنها خواسته شده به این معنی است که دوباره در معرض غربالگریهای وزارت امور خارجه آمریکا قرار میگیرند که جواب آن ممکن است یک سال و نیم دیگر طول بکشد. به همین خاطر به جز وزیر امور خارجه آمریکا، از رئیس اداره غربالگری این وزارتخانه هم شکایت شده است. آنها میگویند طول مدت بررسی هر پرونده با همدیگر تفاوت دارد. مثلا اخیرا یکی از این شاکیان مدرک خود را بارگذاری کرده و توانست ویزا بگیرد، اما بعد از چندین ماه ویزا به همسر او داده نشده. بر اساس اطلاعات بلومبرگ به طور کلی ۶۱ هزار نفر با پروندههای مشابهی در دست بررسی فقط ۳۷ کارشناس وزارت امور خارجه قرار دارد.
دومین دلیل شکایت این افراد هم این بوده که با آمدن ترامپ سخت گیریهای قدیمی ضد مهاجر حتی از آنچه بود هم سختتر خواهد شد و این منجر به ترس و وحشت ایرانیان مهاجر ساکن این کشور شده است. تا امروز ترامپ تاکید کرده اولین روزی که سر کار بیاید قانون معروف TRAVEL BAN را حتی از آنچه که بود سختگیرانهتر میکند. به همین خاطر هم این مهاجران اواخر عمر کاری دولت فعلی در تلاش هستند تا شانس خود را بیازمایند و دریچهای برای فرار از این موقعیت پیدا کنند.
دمدمی مزاجی آمریکاییها مقابل ما در شکایتی که آنها ثبت کردهاند اینطور آمده: این سیستم اداری آمریکا، آیین دادرسی اداری را نقض میکند و قانون در آمریکا دربرابر ایرانیها دمدمی مزاج و دلبخواهی است. وقتی از سخنگوی وزارت امور خارجه درباره این شکایت سوالی پرسیده شده او گفته است: «نمیتوانند به این پرونده رسیدگی کنند، اما امنیت ملی کشور از همه چیز مهمتر است. هر تصمیمی برای ویزا، یک تصمیم امنیتی است و ازهر فردی که به آمریکا سفر میکند بازرسیهای زیادی میشود.»