زیسان: مبتلا شدن به کووید این روزها چه عوارضی دارد؟ بهتازگی وقتی یکی از دوستانم کووید سختی گرفت، این سؤال فکرم را مشغول کرد. این سومین باری بود که کووید میگرفت و از دفعات قبل، سختتر و بدتر بود.
به گزارش زیسان به نقل از بی بی سی، او از تخت بیماری برایم پیام فرستاد: «فکر میکردم هر بار بیماری را میگیری، قرار است از بار قبل راحتتر و ملایمتر باشد.»
این حرفی بود که در زمان همهگیری کووید زیاد گفته میشد. اما من در این روزها با همکاران و پدر و مادرهایی که سر راه مدرسه میبینم حرف زده و مصاحبه کردهام و آنها هم میگویند در چند ماه گذشته کووید سختی گرفتهاند.
نشانههای مشترک همه آنها یک هفته سرفه، سردرد به همراه خستگی طولانی بوده است.
در اینجا مهم است تأکید کنیم بیماری کووید همیشه نشانههای گسترده و متنوعی داشته است. حتی قبل از تولید واکسنها، افراد خوششانسی بودند که کوچکترین ناخوشی نداشتند و هیچیک از نشانههای بیماری از خود نشان نمیدادند.
برای بعضی از ما کووید در حد کمی آبریزش بینی باقی میماند و نشانههای آن در حدی نیست که حتی ما را وادار کند در کشو و کابینتها حمام به دنبال تست کووید بگردیم.
اما دانشمندان متخصص سیستم ایمنی بدن هشدار میدهند که کووید هنوز میتواند عفونت شدید در افراد ایجاد کند. عفونتی که میتواند شدیدتر از قبل باشد و ما را تا هفتهها از پا بیندازد.
نحوه عملکرد بدن مابعد از ابتلا به کووید، بستگی به مبارزهای دارد که بین ویروس و سیستم دفاعی بدن ما درمیگیرد.
مراحل اولیه بیماری بسیار حیاتی هستند، چون در این مرحله مشخص میشود که ویروس چقدر توانسته در بدن ما جا باز کند و شدت بیماری چقدر خواهد بود.
بااینوجود، از بین رفتن ایمنی بدن و تغییر شکل پیدا کردن ویروس هم از دلایل بر هم خوردن توازن شرایط هستند.
پرفسور النور رایلی که متخصص ایمیونولوژی از دانشگاه ادینبرا است میگوید بار آخر تجربه ترسناکی با کووید داشت و بیماریاش ازآنچه توقع داشت خیلی شدیدتر بود.
او میگوید: «احتمالاً سطح پادتنهای موجود در بدن افراد این روزها بسیار پایین و در حد روزهایی که واکسنها تازهوارد بازار شده بود، رسیده است.»
پادتنها (آنتیبادیها) مانند سیستم موشکی میکروسکوپی هستند که به سطح ویروس میچسبند و نمیگذارند ویروس سلولهای بدن شمارا دچار عفونت کنند.
درنتیجه اگر آنتیبادیهای زیادی در بدن شما وجود داشته باشد، میتوانند بهسرعت ویروس را در بدن شما جمع کنند و اگر عفونتی ایجاد شد احتمالاً ملایم و کوتاهمدت خواهد بود.
پروفسور رایلی میگوید: «این روزها، چون سطح این پادتنها پایینتر است، دوز بالاتری از ویروس به سلولهای بدن میرسد و آنها را مبتلا میکند. برای همین بیماری در افراد شدیدتر است.»
دلیل پایین بودن سطح آنتیبادیها این است که از آخرین باری که بیشتر افراد واکسن دریافت کردهاند مدتی طولانی گذشته است. (اگر جوان و سالم هستید احتمالاً دو دوز واکسن و یک بوستر دریافت کردهاید) و یا مدتها از آخرین باری که دچار بیماری شدهاید و از آن طریق ایمنی کسب کردهاید، گذشته است.
پروفسور پیتر اوپنشاو از امپریال کالج لندن میگوید: «آنچه درگذشته باعث شده بود شرایط با حالا خیلی تفاوت داشته باشد، واکسیناسیون گسترده و فراگیر جمعیت بود. بهطوریکه حتی افراد جوان و سالم هم واکسینه شدند و همین شرایط را بسیار تغییر داده بود.»
امسال در بریتانیا افراد بهمراتب کمتری شامل برنامه تزریق دوز بوستر شدند. سال قبل، تمام افراد بالای ۵۰ سال میتوانستند واکسن بوستر دریافت کنند. اما امسال این برنامه فقط برای افراد بالای ۶۵ سال و افرادی که در گروههای پرخطر هستند اجرا شد.
پروفسور اوپنشاو میگوید فرد خیلی بدبینی نیست، اما میگوید نتیجه این تغییر برنامه این است که: «افراد بیشتری بیماری شدیدتری خواهند گرفت و این بیماری آنها را روزها و هفتهها از پا خواهد انداخت.»
«شنیدهام عدهای کووید بسیار شدید گرفتهاند و این افراد اغلب جوان و سالم بودهاند. ویروس کووید بسیار فریبکار است و میتواند افراد را به بیماری شدید یا کوووید طولانی مبتلا کند.»
او میگوید احتمال زیادی وجود دارد که اگر پارسال کووید نگرفتهاید، امسال به آن مبتلا شوید.
تصمیم رسمی دولت بریتانیا در حال حاضر این است که افرادی که در اثر ابتلا به کووید در معرض خطر مرگ و بستری شدن هستند را واکسینه کند. این کار از سنگینی بار سیستم بهداشت ملی (ان اچ اس) کم خواهد کرد.
پروفسور رایلی میگوید: «اما این به معنی آن نیست که افراد زیر ۶۵ سال قرار نیست کووید بگیرند و قرار نیست بیمار سختی داشته باشند.»
«فکر میکنم نتیجه عدم اراِئه بوستر به این ردههای سنی این است که عده زیادی این زمستان نخواهند توانست برای دو تا سه هفته به کار برگردند.».
اما فقط تصمیمگیری در مورد اینکه چه کسی باید دوز بوستر دریافت کند نیست عامل شرایط فعلی نیست. خود ویروس هم در این میان در حال تغییر بوده است.
اگر مبتلابه کووید شدهاید و حالتان از بارهای قبلی بهمراتب بدتر است، دلیل آن ترکیبی از پایین آمدن آنتیبادیهای بدن و تغییرات خود ویروس است.
اما به آن معنی نیست که حتماً بیماری بسیار شدیدی خواهد شد و نیاز به درمان بیمارستانی خواهید داشت.
بخش دیگری از سیستم ایمنی بدن ما، سلولهایی به نام تی سل (لنفوسیت تی) هستند. این سلولها وقتی عفونت در قدمهای اول حمله است وارد عمل میشوند. آنها دفعات قبل که به این بیماری مبتلا شدهاید و یا وقتی واکسن زدهاید، تربیت شدهاند.
تی سلها بهراحتی با تغییرات و جهشهای ویروسها فریب نمیخورند و میتوانند سلولهایی که با ویروس آلودهشدهاند را شناسایی کنند و از بین ببرند.
خانم رایلی میگوید: «تی سلها کمک میکنند بیماری در بدن شما حاد نشود و کارتان به بیمارستان نکشد. اما آنها در فرآیند کشتن سلولهای آلوده، آسیبهای جانبی هم به بدن وارد میکنند و همین بدحالی یکی از آن عوارض است.»
وقتی بدن شما فقط با تکیهبر تی سلها میخواهد با ویروس کووید مبارزه کند، درنتیجه آن درد عضلانی، تب و لرز میگیرید.
اما با این حساب، تکلیف آن پیشبینی که طبق آن کووید تبدیل به یک بیماری ملایم و عفونت بیخطر خواهد شد، چه میشود؟
چهار گونه دیگر کرونا ویروس هم وجود دارند که همخانواده کووید هستند و آنها هم علائم سرماخوردگی ایجاد میکنند. یکی از دلایلی که گمان میروند ملایم هستند این است که ما از کودکی و در طول زندگی به آنها مبتلا میشویم.
پروفسور اوپنشاو میگوید: «ما هنوز با کووید به این مرحله نرسیدهایم. با تکرار ابتلا به عفونت میتوانیم ایمنی طبیعی پیدا کنیم.»
فعلاً تا به آنجا برسیم، آیا عدهای از ما مجبورند با مریضی سخت آن کنار بیایند؟
پرفسور رایلی میگوید: «متأسفانه همینطور است.»