فراموش نکنید که هرچند یبوست یک مشکل سلامتی معمولی و بی‌خطر است، اما اگر نتوانید حلش کنید، می‌تواند تبدیل به مشکلات جدی هم بشود. بنابراین حتما باید درمان یبوست را جدی بگیرید.
درمان یبوست هم سخت است هم آسان. چرا سخت؟ چون اگر شما در دسته افرادی جا بگیرید که حاضر نباشید سبک زندگی‌تان را تغییر دهید، هیچ درمان یوبوستی؛ چه درمان سریع و فوری یبوست به کمک پزشکان باشد و چه درمان‌های خانگی یبوست، رویتان اثر نخواهد داشت! هرچقدر شربت لاکتولوز بخورید و یا هر میزان از قوی‌ترین گیاه ضد یبوست را در غذای‌تان جا دهید، تا زمان تغییر عادت‌های قبلی، هیچ اتفاقی نخواهد افتاد.
زی‌سان: فراموش نکنید که هرچند یبوست یک مشکل سلامتی معمولی و بی‌خطر است، اما اگر نتوانید حلش کنید، می‌تواند تبدیل به مشکلات جدی هم بشود. پس اگر جزو افرادی هستید که همیشه دنبال انواع ملین قوی می‌گردید و مدت‌زمانی که در دستشویی برای اجابت مزاج می‌گذارنید، بیش‌ازحد معمول است، این مطلب خوراک شماست!
یبوست چیست و چرا اتفاق می‌افتد؟
به گزارش زی‌سان، یبوست زمانی رخ می‌دهد که دفع مدفوع کم و سخت شود. در تعریف فنی، اگر فردی کمتر از سه‌بار اجابت مزاج در هفته داشته باشد دچار به یبوست است. با این حال، تعداد دفعات دفع‌کردن، از فردی به فرد دیگر بسیار متفاوت است. برای مثال برخی از افراد چندبار در روز اجابت مزاج دارند و برخی دیگر هم فقط یکی دوبار در هفته که می‌تواند یبوست هم نباشد.
درواقع الگوی دفعِ شما هر چه که باشد، برای شما منحصر به فرد و طبیعی است. مگر زمانی‌که از الگوی اجابت مزاج خود دور شوید؛ بنابراین بیایید نشانه‌های دیگری که می‌گوید یبوست دارید را با هم مرور کنیم:
- مدفوع شما خشک و سفت شود.
- اجابت مزاج دردناک و سخت شود.
- احساس کنید که روده‌هایتان را به طور کامل تخلیه نکرده‌اید.
مشکل یبوست خیلی شایع است و افراد در هر سنی ممکن است در بازه‌های زمانی طولانی یا کوتاه دچار یبوست شوند.
یبوست مزمن البته مشکل ناخوشایندی است که به‌وجود آمدنش در برخی از افراد احتمال بالاتری دارد:
افراد مسن، از آن‌جایی که نسبت‌به زمانی‌که جوان‌تر بودند فعالیت‌شان کمتر است، متابولیسم کندتر و قدرت انقباض عضلانی کمتری در طول دستگاه گوارش دارند. درنتیجه احتمال ابتلا به یبوست مزمن در آن‌ها زیاد است.
زنان به خصوص در دوران بارداری و بعد از زایمان احتمال بیشتری دارد درگیر یبوست شدید شوند. درباره علت یبوست در زنان باید گفت که تغییرات در هورمون‌ها، آن‌ها را بیشتر مستعد یبوست می‌کند.
افراد با سبک غذایی کم فیبر هم بسیار احتمال ابتلا به یبوست را با خودشان دارند. چراکه غذا‌های پر فیبر باعث حرکت غذا در دستگاه گوارش می‌شوند.
مصرف برخی از داروها (به علل مراجعه کنید) یبس کننده است.
داشتن برخی از اختلالات عصبی (بیماری‌های مغز و نخاع) و اختلالات گوارشی، یبوست مزمن را دامن می‌زند.
یبوست چگونه اتفاق می‌افتد؟ پاسخ علمی به سوال علت یبوست چیست؟
یبوست به این دلیل رخ می‌دهد که در فرایند جذب آب از مواد زائذ غذا‌ها توسط روده بزرگ اختلال ایجاد شود؛ که درنتیجه آن مدفوع خشک شده و قوام آن سخت می‌شود. در چنین بیرون راندن مدفوع از بدن دشوار می‌شود.
به طور دقیق‌تر، همان‌طور که غذا به طور معمول در دستگاه گوارش حرکت می‌کند، مواد مغذی جذب بدن می‌شوند. غذای نیمه هضم شده (ضایعات) باقی‌مانده، از روده کوچک به روده بزرگ حرکت می‌کنند. روده بزرگ آب را از این مواد زائد جذب می‌کند که ماده جامدی به نام مدفوع ایجاد کند.
به گزارش زی‌سان، در این فرآیند غذایی که توسط فرد دچار یبوست خورده می‌شود، خیلی آهسته در دستگاه گوارشش حرکت می‌کند. این اتفاق باعث می‌شود روده بزرگ زمان بیشتری را برای جذب آب از ضایعات غذا صرف کند. درنتیجه مدفوع خشک، سفت و سختی دفع خواهد شد.
آیا یبوست می‌تواند منجر به سایر مشکلات سلامتی هم بشود؟
بله. اگر اجابت مزاج نرم و منظمی نداشته باشید، چند عارضه احتمالا رخ می‌دهند:
۱. ورید‌های متورم و ملتهب در رکتوم شما (شرایطی به نام هموروئید)
۲. پارگی مخاط مقعد در اثر مدفوع سفت‌شده (به نام شقاق مقعدی).
۳. ایجاد عفونت در کیسه‌هایی که گاهی‌اوقات از دیواره روده بزرگ از مدفوعی که به دام افتاده و عفونی شده تشکیل می‌شود (بیماری به نام دیورتیکولیت).
۴. انباشته شدن بیش‌ازحد مدفوع در رکتوم و مقعد (شرایطی به نام نهفتگی مدفوع).
۵. آسیب به عضلات کف لگن فرد در اثر فشار برای حرکت روده‌ها.
۶. نَشت ادرار از مثانه به دلیلِ زور زدن بیش از حد برای مدت‌زمان طولانی (بی‌اختیاری ادرار).
خٌب! به نظرتان دردسر‌های درمان درد مقعدی بر اثر یبوست و دیگر مشکلات کافی نیست برای اینکه هرچه زودتر به سراغ درمان یبوست شدید یا معمولی بروید؟ بدون شک پاسخ شما آری است. اما بیایید برای اینکه به خوبی بتوان درمان قطعی یبوست را پیدا کرد، اول ببینم ریشه مشکل کجاست.
چه چیزی باعث یبوست می‌شود؟
همان‌طور که گفتیم دلایل زیادی برای یبوست وجود دارد؛ از انتخاب سبک زندگی، خوردن داروها و شرایط پزشکی گرفته تا بارداری.
مهم‌ترین علت یبوست سبک زندگی است. شاملِ
- خوردن غذا‌های کم فیبر
- ننوشیدن آب کافی (کم آبی)
- ورزش نکردن به اندازه کافی
- تغییراتی در برنامه‌های زندگی روزمره مثلِ سفر، غذا خوردن یا خوابیدن در زمان‌های مختلف
- خوردن مقدار زیادی لبنیات به خصوص شیر و پنیر
- فشار روانی
- مقاومت در برابر میل به اجابت مزاج.
چه دارو‌هایی هستند که باعث یبوست شوند؟
- دارو‌های زیر:
- دارو‌های ضد درد قوی: مانند دارو‌های دارای کدئین، اکسی کدون (Oxycontin) و هیدرومورفون (Dilaudid).
- دارو‌های ضد التهابی غیر استروئیدی: مانند ایبوپروفن، ادویل و و ناپروکسن.
- دارو‌های ضد افسردگی: از جمله فلوکستین یا آمی تریپتیلین
- آنتی اسیدها: همچون کلسیم یا آلومینیوم
- قرص آهن
- دارو‌های ضد آلرژی: مانند آنتی هیستامین‌ها و دیفن هیدرامین
- برخی دارو‌های فشار خون
- بعضی از دارو‌های روانپزشکی: مانند کلوزاپین (Clozaril) و اولانزاپین (Zyprexa)
- دارو‌های ضد تشنج: مانند فنی توئین و گاباپنتین
- دارو‌های ضد تهوع
پس حتما هنگام تجویز شدن هر دارویی برای شما، تاثیر آن بر اجابت مزاج را بپرسید.
به جز سبک زندگی و داروها، شرایط پزشکی و سلامتی خاصی هم می‌تواند باعث یبوست شود. مانندِ تنبلی روده، بیماری‌های غدد درون‌ریز (کم کاری غده تیروئید)، دیابت، هیپرکلسمی، سرطان روده بزرگ، سندرم روده تحریک‌پذیر، اختلالات عصبی از جمله آسیب نخاعی، بیماری پارکینسون و سکته مغزی.
بنابراین، اگر شما کمتر از سه‌بار در هفته اجابت مزاج دارید، مدفوع‌تان خشک و سفت و سخت است، معده درد یا گرفتگی دارید، احساس نفخ و حالت تهوع می‌کنید و احساس می‌کنید که روده خود را به طور کامل تخلیه نکرده اید، همراه ما باشید تا سراغ رفع یبوست برویم.
درمان یبوست چطور ممکن است؟ از تغییر سبک زندگی تا دارودرمانی
یبوست چگونه درمان می‌شود؟ این سوال خیلی از مردم جهان است. سوالی که پاسخ‌های نسبتا ساده و سرراستی دارد، که البته عمل‌کردن به آن‌ها اراده و پیگیری می‌خواهد. ببینیم درمان یبوست در بزرگسالان چطور به دست می‌آید. چرا بزرگسالان؟ چون درمان یبوست در کودکان متفاوت است.
۱. درمان یبوست شدید و کم: خودمراقبتی
بیشتر موارد یبوست خفیف تا متوسط توسط شما در خانه قابل مدیریت است. کافی است حواس‌تان به آنچه می‌خورید و می‌نوشید باشد.
برخی از توصیه‌ها برای کمک به تسکین یبوست شما عبارتند از:
- روزانه دو تا چهار لیوان آب بیشتر بنوشید.
- کافئین و الکل نخورید، چون باعث کمبود آب بدن می‌شوند.
- میوه‌ها، سبزیجات کامل، غلات و سایر غذا‌هایی با فیبر بالا را به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
- غذا‌های پُرچرب مثل گوشت، تخم مرغ و پنیر را در برنامه جا دهید.
- آلو و یا غلات سبوس را بخورید.
- حرکت و ورزش کنید!
- نحوه نشستن‌تان روی توالت را بررسی کنید. بالا بردن پاها، تکیه‌دادن به عقب یا چمباتمه‌زدن می‌تواند کار روده را آسان‌تر کند.
- می‌توانید مکمل‌های دارای فیبر بدون نسخه را به رژیم غذایی‌تان اضافه کنید.
- در صورت لزوم یک ملینِ بسیار خفیفِ طبیعی مثلِ شیر را در برنامه‌تان جا دهید.
- از پزشک بخواهید داروی ملین برای شما بنویسد.
۲. رفع یبوست با دارو و مکمل
زی‌سان: علاوه بر روش‌های خودمراقبتی بالا برای درمان یبوست و پاکسازی روده، پزشک می‌تواند شرایط شما (مانند دارو‌های مصرفی، سابقه بیماری، وضعیت عمومی سلامتی و...) را بررسی کرده و براساس آن داروی ضد یبوست برای‌تان تجویز کند.
برخی از این دارو‌های رفع یبوست شاملِ شربت لاکسی ژل (که یک داروی ملین است)، شیاف گلیسیرین برای یبوست بزرگسالان، لاکتولوز شربت یا قرص، قرص‌های روان‌کننده شکم، لیناکلوتید (Linaclotide) روان کننده شکم، قرص ضد یبوست فوری مثل کپسول ژلاکس یا کپسول کاستورکس (به عنوان قرص مسهل) و... هستند.
*نکته: حتما این داروها را زیر نظر پزشک مصرف کنید و در دوز مصرفی خودسرانه تغییری اعمال نکنید.
۳. درمان شدن مشکل یبوست با عمل جراحی
به ندرت پیش می‌آید که برای درمان یبوست به جراحی نیاز باشد. با این حال، در مواقعی، مثلا وقتی فردی مشکل ساختاری در روده بزرگش داشته باشد، پزشک عمل را تجویز می‌کند.
انسداد روده بزرگ، باریک شدن بخشی از روده یا تنگی روده، شکاف مقعد و یا بیماری پرولاپس رکتوم (Rectal prolapse) برخی از دلایل انجامِ عمل جراحی برای درمان یبوست هستند. از طرفی پزشک ممکن است درمان زخم مقعدی در اثر یبوست را در شرایط خاصی نیازمند جراحی بداند.
پیشگیری از یبوست چطور ممکن است؟
ساده است. از تغییر سبک زندگی و رفتار‌ها که در بالا به آن‌ها اشاره کردیم شروع کنید. مطمئن باشید یبوست شما دست کم به بیماری یبوست مزمن تبدیل نخواهد شد. بیایید یک مرور کوتاه با هم داشته باشیم:
- داشتن رژیم غذایی متعادل با فیبر فراوان (مثلِ میوه‌ها، سبزیجات، حبوبات و غلات سبوس‌دار)
- نوشیدنِ هشت لیوان آب در روز
- کنار گذاشتن یا کم کردنِ نوشیدنی‌های حاوی کافئین
- ورزش کردن به طور منظم
- به تاخیر نینداختن اجابت مزاج
درمان سریع یبوست در خانه و به طور طبیعی
درمان یبوست خانگی چیزی است که می‌تواند به درصد زیادی از افراد کمک کند. البته که پیش‌تر از این، ما روش‌های طبیعی زیادی را برای رفع یبوست به شما پیشنهاد دادیم.
در ادامه می‌خواهیم چند روش خانگی دیگر برای درمان یبوست (به جز نوشیدن آب کافی، خوردن فیبر بیشتر و...) را با شما در میان بگذاریم که حتما به کارتان می‌آید. پس همچنان با ما باشید.
۱. بیشتر از همیشه ورزش کنید
مطالعات مختلفی گزارش کرده‌اند که ورزش می‌تواند به بهبود علائم یبوست کمک کند. این تحقیقات، سبک زندگی کم تحرک را با افزایش خطر یبوست مرتبط می‌دانند. البته این به معنای انجامِ ورزش‌های شدید نیست، چون نتایج بررسی‌های دیگری نشان داده که در برخی از افراد مبتلا به IBS، ورزش شدید مثل دویدن ممکن است برخی از علائم یبوست را بدتر کند.
در عین حال ورزش کردن بیش از حد معمول و همیشگی در درمان یبوست موثر است.
۲. قرص سنا برای رفع یبوست بخورید
سنا یک درمان گیاهی ایمن و مؤثر و یک قرص ملین است. این دارو به دو شکل خوراکی و مقعدی وجود دارد.
سنا حاوی ترکیبات گیاهی به نام «گلیکوزید» است که اعصاب روده را تحریک کرده و حرکات روده را سرعت می‌بخشد.
پزشکان سنا را برای مصرفِ کوتاه‌مدت توسط بزرگسالان بی‌خطر می‌دانند. با این‌حال، این دارو برای زنان باردار و شیرده و افرادی که شرایط سلامتی خاصی مانند بیماری التهابی روده دارند، توصیه نمی‌شود.
۳. غذا‌ها یا مکمل پروبیوتیک بخورید
پروبیوتیک‌ها می‌توانند به جلوگیری از یبوست مزمن کمک کنند، آن‌ها باکتری‌های زنده و مفیدی هستند که به طور طبیعی در روده هستند. خوردن غذا و مکمل‌های حاوی پروبیوتیک درواقع سطح آن‌ها در روده را بالا می‌برد.
برخی از افرادی که دچار یبوست مزمن هستند، به عدم تعادل باکتری در روده دچارند. مصرف بیشتر غذا‌های پروبیوتیک می‌تواند به بهبود این تعادل و جلوگیری از یبوست کمک کند.
۴. آلو بخورید
آلو یک ملین طبیعی و احتمالا در دسترس‌ترین راه حل طبیعی موجود است. آلو خشک علاوه بر فیبر، سوربیتول دارد که این یک الکل قندی با اثر روان‌کنندگی شکم است.
میزان موثر مصرف آلو برای یبوست، ۵۰ گرم یا هفت آلوی متوسط و دو بار در روز است.
۵. از لبنیات اجتناب کنید
در افراد مبتلا به عدم تحمل لبنیات یا بزرگسالانی که بدنشان به عدم تحمل لاکتوز دچار است، خوردن محصولات لبنی به دلیل تأثیرشان بر حرکات روده، می‌تواند باعث یبوست شود.
+ خوراکی های غیر لبنی سرشار از کلسیم
۶. برای یبوست خاکشیر بخورید
خاکشیر برای یبوست و رفع آن مفید است. این ماده که اثر ملین دارد، اغلب به شکل شربت خانگی خورده می‌شود. دو قاشق غذاخوری خاکشیر را درون یک لیوان آب گرم بریزید و نوش جان کنید.
۷. روغن کرچک برای یبوست کارساز است
به طور کلی روغن‌ها می‌توانند به درمان سریع یبوست کمک کنند. یک قاشق غذاخوری از روغن کرچک را با شیر گرم یا عسل گرم‌شده، مخلوط کنید و بخورید.
۸. کره محلی
کره‌های محلی هم در دسته درمان‌های طبیعی یبوست جا می‌گیرند. چرا؟ به این دلیل که این ماده غذایی مقدار زیادی چربی و ویتامین دارد و وقتی وارد روده شود، دیواره‌های روده و ضایعات را نرم کرده و آن‌ها را در روده به سمت دفع حرکت می‌دهد.
۹. روغن زیتون
روغن زیتون یک روغن طبیعی و فوق‌العاده مفید است که به بهبود سیستم گوارش و حرکت روده کمک می‌کند. مقداری از این روغن را با دیگر مواد غذایی مطلوب ترکیب کنید و بخورید. بعد از مدتی می‌بینید که چطور اثر کرده است.
میوه هایی مثلا گلابی بخورید
در آخر...
یبوست ناخوشایند است و علت‌های بالقوه زمینه‌ای دارد. با این حال، خیلی از درمان‌های خانگی و روش‌های طبیعی می‌توانند کمک‌کننده باشند.
اگر یبوست شما با هیچ‌کدام از راه‌حل‌های این مطلب خوب نشد و یا مشکلات جدی‌تری با آن همراه شد، حتما با یک پزشک مشورت کنید تا بهترین درمان را پیدا کند.
سوالات متداول
درمان یبوست و پاکسازی روده چیست؟
مهم‌ترین درمان برای یبوست تغییر سبک زندگی و رفتارهاست. نوشیدن آب فراوان، ورزش کردن و اصلاح سبک غذا خوردن نمونه‌ای از این تغییرات است. به جز این، درمان دارویی و در موارد حاد جراحی نیز برای درمان سریع یبوست کاربرد دارد.
چه زمانی لازم است برای درمان یبوست به سراغ پزشک بروید؟
اگر یبوست مشکل جدیدی برای شماست، در مدفوع خود خون می‌بینید، ناخواسته وزن کم کرده‌اید، درد شدیدی هنگام اجابت مزاج دارید و یبوست شما بیش از سه هفته طول کشیده است، حتما باید به دکتر مراجعه کنید.
آیا درمانی قطعی و همیشگی برای یبوست وجود دارد؟
قطعی‌ترین درمان برای فردی که دچار بیماری و مشکل خاصی نیست، اصلاح رفتار‌ها و داشتن زندگی سالم است. اگر هم یبوست ناشی از یک بیماری باشد، با درمان دارویی یا عمل جراحی، می‌تواند به شکل قطعی درمان شود.
منابع: medicalnewstoday
سایر اخبار
غیر قابل انتشار: ۰ | در انتظار بررسی: ۰ | انتشار یافته:
پرطرفدار