پدرفضای مجازی گفته میشود این اقدام بانک مرکزی نه فقط منجر به خروج ارز از کشور خواهد شد بلکه گردشگری کشورهای همسایه را تقویت میکند. در مقابل گروهی بر این باورند این اقدام بانک مرکزی به منظور کاهش فشار تقاضا در بازار غیررسمی ارز است که این موضوع میتواند در بلندمدت به نفع بازار باشد. ارز مسافرتی در روزهای گذشته به یک جنجال در فضای مجازی تبدیل شده است. برخی میگویند این ارز باعث سفر رایگان به کشورهای همسایه شده و مسئولان بانک مرکزی معتقدند این اقدام برای کنترل بازار ارز انجام شده است. برخی آژانسهای مسافرتی اعلام کردهاند بلیت هر نفر برای سفرهای خارجی کمتر از ۱۰میلیون تومان است، اما به این شرط که ارز تخصیص یافته به آنها پرداخت شود. در واقع اگر سهمیه ارز مسافرتی به آژانس داده شود هزینه سفر برایشان کمتر محاسبه خواهد شد در غیر این صورت باید هزینه چندبرابری بپردازند. به نظر میرسد آژانسهای مسافرتی یکی از سودجویانی هستند که از پرداخت ارز مسافرتی سود کسب نکردند و اکنون شیوه خود را تغییر دادهاند و یکی از مهمترین مشوقان این سفرها در بین مردم شدهاند.
خبرنگار ما از مسؤولان بانک مرکزی درباره میزان پرداخت ارز مسافرتی در نوروز۱۴۰۲ جویا شد است و پاسخ گرفته که در بازه زمانی ۱۵اسفند۱۴۰۱تا ۱۵فروردین۱۴۰۲ آمار ارز مسافرتی به۳۴ هزار و ۴۴۹ نفر از هموطنان پرداخت شده است؛ رقمی حدود ۱۷ میلیون یورو. این در حالی است که حدود ۳۵۰هزارنفر در نوروز ۱۴۰۲ از مسیر هوایی مسافرت رفته بودند. در همین راستا بانک مرکزی میگوید پاسخگویی به تقاضای ارز مسافرتی بهعنوان یکی از سرفصلهای ارز خدماتی تعریفشده در مقررات ارزی کشور، براساس نرخ مرکز مبادله ارز و طلای ایران کاملا در چارچوب قوانین جاری بوده و مسبوق به سابقه است.
دراین میان برخی مدعی شدند افزایش سهمیه ارزمسافرتی از ۵۰۰ یورو به ۱۰۰۰یورو موجب شده است برخی با خرید بلیت ارزانقیمت از گیت فرودگاه عبور کنند و سهمیه ارز مسافرتی را دریافت کنند ولی سوار هواپیما نشوند و با عودت بلیت و پرداخت هزینه کنسلی سود۲۰میلیونی مابهالتفاوت ارزمسافرتی و آزاد رابه جیب بزنند.
در این راستا بانک مرکزی طی مکاتبهای با فرودگاههای بینالمللی کشور، اسامی مسافرانی را که ارز مسافرتی دریافت کردهاند، اما بلیت پرواز خود را لغو کردهاند، درخواست کرده است. البته بررسیها نشان میدهد سازوکار تخصیص ارز مسافرتی هوایی بهگونهای طراحی شده است تا ارز تخصیصی صرفا به متقاضیان با نیاز واقعی یعنی به مسافران بعد از درگاه خروجی فرودگاه و پس از خروج از مرز هوایی فرودگاههای بینالمللی کشور پرداخت شود. برخی بر این باورند چرا در شرایطی که بازار ارز ایران تحت فشار است باید یارانه به آن داده شود؟ برخی دیگر نیز میگویند اگر این یارانه برای ثروتمندان است باید یارانه نقدی آنها را حذف کرد. در این صورت میتوان شاهد تغییر در رفتار دریافت ارز بود. مرکز مبادله ارز و طلای ایران یکی از ماموریتهایش کنترل بازار ارز است. مدیران این مرکز میگویند هرچه بازار غیر رسمی کوچکتر شود میتوانند نظارت و کنترل خود را در بازار ارز بیشتر کنند. در مورد ارز مسافرتی هم همین موضوع صادق است. ازسوی دیگر گفته میشود نظارت در بحث ارز که یکی از محرکهای تورم است در شرایط فعلی ضروری است.
منبع: روزنامه جام جم