زیسان: رونق تجارت اسپرم و تخمک در ایران موردتوجه کاربران رسانههای اجتماعی قرار گرفته است. به نظر میرسد با افزایش نرخ ناباروری در ایران خریدوفروش اسپرم و تخمک افزون بر اینکه راهکاری برای افزایش فرزندآوری برای برخی افراد ازجمله چهرههای سرشناس است، به تجارت پرسودی نیز تبدیل شده است.
موسسه پژوهشی رویان، مهمترین مرکز لقاح مصنوعی و درمان ناباروری در ایران، با رد تبلیغات خریدوفروش اسپرم منتسب به این مجموعه، این کار را غیرقانونی اعلام کرده است.
با وجود غیررسمی بودن این موضوع تصاویری در شبکههای اجتماعی منتشر شده است که نشان میدهد برخی کلینیکها با چهرههای سرشناس فرهنگی، ورزشی و افرادی که به نام مدل در رسانههای اجتماعی شناخته شدهاند، قرارداد امضا کردهاند تا در ازای مبالغی هنگفت، اسپرم به زوجهای متقاضی بفروشند.
به دلیل رسمینبودن این شغل، اعداد مطرحشده برای قرارداد اهدای اسپرم در حد شنیدهها است، اعدادی که برای چهرههای سرشناس تا چند ده میلیون تومان نیز میرسد.
برخی رسانهها مدعی شدهاند افراد جوان دارای تناسب اندام و خوشچهره از این موضوع برای کسب درآمد استفاده میکنند و از طریق اهدای ماهانه اسپرم به این مراکز درآمد مناسبی دارند.
این مسئله در کنار افزایش تمایل دختران و زنان ایرانی برای فریز (منجمد) کردن تخمک، مسیری تازه در درمان ناباروری زوجهای ایرانی است.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی ایران خردادماه سال ۱۴۰۲ اعلام کرده بود: «بعد از پیمایش ملی که در سال ۱۳۹۸ در کل کشور انجام شد، مشخص شد که شیوع ناباروری کلی در زوجهای ایرانی ۲۰.۳ درصد بوده است و حدود سه میلیون و ۲۶۰ هزار زوج نابارور در کشور وجود دارد.»
آمار نرخ ناباروری در ایران از میانگین جهانی بیشتر است و با توجه به کاهش آمار ازدواج، افزایش موارد ممانعت از فرزندآوری در زوجها و نرخ تجرد قطعی در زنان ایرانی، بحران جمعیت در سالهای آینده را جدی کرده است.
در کنار تلاش برای پوشش بیمهای هزینههای درمان ناباروری و با درنظرگرفتن این موضوع که نیمی از دلایل ناباوری زوجها مربوط به مشکلات مردان است، پدیده دریافت اسپرم اهدایی از بانک ذخیره میتواند یکی از راهکارهای بارداری زوجهای نابارور باشد.
انجام لقاح مصنوعی اسپرم اهدایی با تخمک مادر بیرون از رحم و انتقال آن به رحم مادر طی سالهای اخیر افزایش پیدا کرده است. با اینکه موضوع لقاح در ابتدای مطرحشدن با مخالفت برخی مراجع مواجه شد، اما طی سالهای اخیر به استناد فتوای مراجع مختلف مجوزهای لازم را دریافت کرده است.
قیمتها در بازار اهدای اسپرم متفاوت و غیررسمی است، از مبالغ بالای ۱۰ میلیون برای افرادی با قدبلند، آی کیو (IQ) بالا، چشم روشن تا چهرههای مشهوری که برخی خانوادههای متقاضی بیش از ۵۰ میلیون برای در اختیار داشتن اسپرم آنها پرداخت میکنند.
مسئولان کلینیکهای درمان ناباروری در برخی گزارشهای میدانی مدعی شدهاند که موارد فروش اسپرم در مردان جوان افزایش داشته است و این افراد ماهانه تا پنج میلیون تومان از فروش اسپرم درآمد دارند.
شروطی مانند انجام آزمایش سلامت و قدرت بارور ساختن اسپرم، سلامت جسمانی و نداشتن سابقه بیماریهایی مانند هپاتیت و ایدز پیشنیازهای فروش اسپرم است.
طی سالهای اخیر با رشد نرخ تجرد زنان، مسئله ذخیرهکردن تخمک نیز بهشکل معناداری افزایش داشته است. این زنان امیدوارند در سالهای آینده این امکان را داشته باشند که با دریافت اسپرم اهدایی از همسر آینده خود یا اسپرمهای قابلخرید، شانس مادر شدن را به شیوه لقاح مصنوعی پیدا کنند.
پس از رواج مواردی مانند رحم اجارهای، دیگر پدیدههای مرتبط با مسئله ناباروری در ایران نیز همانند اهدای اسپرم و تخمک افزایش خواهد یافت، پدیدههایی که دستکم در برخی موارد مشکلات و چالشهای خاص در فرهنگ رایج خانوادههای ایرانی داشته و چندان هم بدون حواشی نبوده است.
خبرگزاری میزان وابسته به قوه قضاییه سال ۱۳۹۴ طی گزارشی اطلاعات جالبی از فروش اسپرم را منتشر کرد.
میزان نوشت: فروش اسپرمهایی که تا چند ماه قبل به رایگان در پژوهشگاه رویان اهدا میشد شغل مافیای جدیدی است که به سرعت در حال رشد است. تعدادی در شمال و تعدادی نیز در مرکز شهر دفتر فروش اسپرم راه اندازی کرده اند. هر کدام بنا به اسپرم موجود در بانکشان از ۵ تا ۳۰ میلیون پیشنهاد میدهند، تعدادی آلبوم عکس دارند و تعدادی از اسپرم مانکنها استفاده میکنند. در این میان فقط دو دفتر مدعی فروش تخمک آن هم به قیمت بالا بودند.
هر دو نفرشان دلشان بچه میخواهد، اما مشکل از سینا است. چند سالی است که دوا و درمان کرده اند، اما مشکل برطرف نشده است. مرد ۳۴ ساله میگوید همسرم را خیلی دوست دارم و حاضر نیستم به خاطر بچه زندگی ام را از دست بدهم. چند روز قبل سیما همسرم مدعی شد با روش اهدای اسپرم میشود بچه دار شد، اما من مخالفت کردم که اسپرم کسی دیگر باعث بچه دار شدن من شود. اصرارهای همسرم باعث شد تا من بالاخره تن به اینکار بدهم. طبق خبرهایی که در تلگرام خوانده بودم باید ۲۰ میلیونی برای اسپرم پول میدادم، اما وقتی به پژوشگاه رویان آمدم متوجه شدم که این کار رایگان است و اسپرمی که دریافت میکنیم اهدایی است.
سینا و سارا یکی از دهها زوج ناباروری هستند که با خواندن خبر خرید و فروش اسپرم در شبکههای تلگرامی برای گرفتن اسپرم و انجام لقاح مصنوعی به پژو هشگاه رویان در برزگراه رسالت، خیابان بنی هاشم شمالی، کوی حافظ مراجعه کرده اند. اما آنها نیز وقتی متوجه میشوند که این کار رایگان بوده و فقط باید هزینه کارهای ابتدایی را پرداخت کنند شوکه میشوند.
مهرداد ۲۹ ساله که سه سال از ازدواجش میگذرد و هنوز بچه دار نشده است، میگوید: حاضرم برای اینکه بچه دار شوم تا ۳۰ میلیون تومان هم خرج کنم. من شنیده ام اسپرمی که گرفته میشود هم فرق دارد و هرچه بیشتر پول بدهی اسپرم یک انسان خوشتیپ تری را میتوانی به دست آوری.
هنوز یک ماه از انتشار خبر نمیگذرد، فروش اسپرم در مراکز درمان ناباروری با انتخاب اسپرم دلخواه، برخیها از اهدای اسپرم ۱۰۰ میلیونی یک ورزشکار و برخی دیگر از فروش اسپرم یک نابغه ریاضی به قیمت ۲۰ میلیون تومان خبر میدهند.
پس از مراجعه به چند مرکز فعال در حوزه ناباروری در تهران و برخی شهرها همچون مشهد و اصفهان با پدیدهای به نام «مشاوره باروری بهینه» یا همان دلالی اسپرم مواجه شدیم.
در یکی از مراکز فروش اسپرم در مرکز شهر به افراد متمول پیشنهاد استفاده از «اسپرمهای وی. آی. پی» میشود. این مرکز ادعا میکند از گذشته با بعضی افراد سرشناس هنری، ورزشی و علمی قراردادهایی بسته و اسپرمهایی اخذ شده تا بنا بر لزوم و وجود شرایط مالی در زوج درخواست کننده، اهدای آنی یا با پرداخت مبلغی گزاف تر، اهدای انفرادی شود.
به سختی شماره مرکز فروش اسپرم در خیابان دزاشیب را پیدا میکنم. چندباری باید تماس بگیری تا منشی وقت جواب دادن پیدا کند. خودم را خواهان اسپرم معرفی میکنم. میگوید اسپرمها مختلف استهم در ردههای سنی و هم شخصیت اجتماعی و اخلاقی، به گفته او تاکنون ۳۰ نفر با این مرکز همکاری کرده و فرزندشان نیز به دنیا آمده است. وقتی ادعا میکنم وضع مالی خوبی دارم میگوید برای شما اسپرم وی. آی. پی دارم. این اسپرم متعلق به یک مدل مشهور است که تبلیغ یک برند خاص لباس را انجام میدهد. قیمت این اسپرم ۱۵ میلیون تومان است. اگر این را نخواستید میتوانید از آلبوم عکس ما دیدن کنید و اسپرم قیافه دلخواه خود که عمدتا جوانان ۲۳ تا ۳۰ ساله هستند را انتخاب و پس از حضور در مرکز و انعقاد قرارداد دریافت کننده شوید.
با توجه به اینکه هفت سال از نگارش این گزارش میگذرد، اعداد درج شده در این مطلب به نرخ امروز بسیار بیشتر خواهد بود. بعید نیست اسپرم پانزده میلیونی سال نود و چهار به نرخ امروز بیشتر از 150 میلیون شده باشد!