روش‌های عجیب مالیات گریزی پزشکان

یوسف حیدری در روزنامه ایران نوشت: پله‌های مطب را با سرعت بالا می‌رود تا این بار سر موقع برسد. نفس زنان وارد مطب می‌شود و خودش را به میز منشی می‌رساند. مطب مثل همیشه شلوغ است و منشی با بلند کردن دست و نشان دادن آن طرف خیابان به بیماران از آن‌ها می‌خواهد تا از عابربانک پول نقد بگیرند و برگردند. زن نفس بلندی می‌کشد و دستش را روی دلش می‌گذارد تا کمی دردش تسکین پیدا کند.

دفعه قبل دکتر به او گفته بود نباید زیاد راه برود و بالا و پایین رفتن از پله برای او خطرناک است. منشی بعد از نوشتن نام او در دفتر و خارج کردن پرونده از کمد می‌خواهد تا ویزیت را نقدی پرداخت کند: «خانم لطف کنید ۲۲۰ هزار تومان نقدی پرداخت کنید.

اگر هم پول ندارید چند متر پایین‌تر از مطب دستگاه عابربانک هست. زودتر بروید و پول نقد بیاورید.» زن با شنیدن این جمله پاهایش سست می‌شود وروی صندلی می‌نشیند. «من پول نقد ندارم و نمی‌توانم این پله‌ها را بالا و پایین بروم. دفعه قبل دستگاه کارتخوان داشتید، ولی چرا الان باید پول نقد بدهیم؟» اعتراض زن به جایی نمی‌رسد و چند دقیقه بعد با درد پله‌های مطب را پایین می‌رود.

بعد از گذشت دو سال از تصویب قانون پایانه‌های فروشگاهی هنوز هستند برخی پزشکانی که برای فرار مالیاتی از داشتن دستگاه کارتخوان برای دریافت ویزیت پرهیز می‌کنند که این امر باعث نارضایتی بسیاری از بیماران شده است.

بر اساس این قانون همه مراکز خرید و فروشگاه‌ها و همچنین کسانی که کار‌های خدماتی ارائه می‌دهند موظف هستند از دستگاه کارتخوان استفاده کنند. این کار برای شفاف‌سازی در سیستم بانکی و همچنین مالیات است. اما یکی از بخش‌هایی که شکایت زیادی از آن در اداره مالیات ثبت شده است مربوط به پزشکان است.

داوود منظور رئیس سازمان برنامه و بودجه در آخرین اظهارنظری که در سمت ریاست سازمان امور مالیاتی داشت در خصوص اخذ مالیات از پزشکان گفته بود: در سال ۱۴۰۱ اسامی ۵ هزار و ۶۰۰ پزشک فاقد دستگاه کارتخوان که براساس گزارش‌های مردمی شناسایی شده بودند به منظور برخورد انتظامی به سازمان نظام پزشکی اعلام شد. هفته گذشته نیز مدیرکل اداره مالیات مازندران خبر داد ۴۰ درصد پزشکان این استان از دستگاه‌های کارتخوان استفاده نمی‌کنند و از بیماران پول نقد دریافت می‌کنند. اما نکته جالب در فرار مالیاتی برخی از پزشکان استفاده از دستگاه‌های کارتخوان دامداری‌ها و گلخانه‌ها و واحد‌های تولیدی بخش کشاورزی است.

مدیر کل امور مالیاتی مازندران با اعلام این خبر گفت: «برخی مشاغل از جمله حرفه‌های بخش کشاورزی از معافیت‌های مالیاتی برخوردار هستند و در یکی از این نمونه‌های فرار مالیاتی در استان مازندران، کلینیک‌های پزشکی شناسایی شدند که از دستگاه‌های کارتخوان ثبت شده دامداری استفاده می‌کردند. اوایل بهمن ماه نیز پایگاه اطلاع‌رسانی دولت اعلام کرد: بر اساس مصوبه مجلس در بند (ج) تبصره ۶ لایحه بودجه ۱۴۰۳، اصناف و تجاری که با هدف فرار مالیاتی به جای استفاده از کارتخوان، مشتریان را مجبور به واریز پول به صورت کارت به کارت می‌کنند، در تور مالیات قانونی خواهند افتاد.

اما سازمان نظام پزشکی با رد فرار مالیاتی پزشکان معتقد است درصد کمی از پزشکان به دنبال راه فراری برای عدم پرداخت مالیات هستند و درصد زیادی از جامعه پزشکی مالیات خود را به‌موقع پرداخت می‌کنند.

فقط پول نقد

پروانه یکی از بیمارانی است که می‌گوید برای رفتن به مطب برخی از پزشکان متخصص باید پول نقد همراه داشته باشد: «چند سالی است زیر نظر متخصص زنان هستم و در یک سال گذشته هربار برای معاینه می‌روم منشی مطب درخواست پول نقد می‌کند. اعتراض هم فایده‌ای ندارد و تا زمانی که پول نقد پرداخت نکنید نمی‌توانید پزشک را ببینید. یک بار برای گرفتن پول نقد مجبور شدم به چند عابربانک بروم و هیچ کدام هم پول نقد و حتی تراول نداشتند. آخر سر هم فروشنده یکی از فروشگاه‌های موادغذایی کمک کرد و پول نقد به من داد.

کارمند هستم و سال‌هاست هربار حقوق دریافت می‌کنم از قبل مالیات آن کسر شده و به حساب اداره مالیات واریز می‌شود. در این سال‌ها یک بار هم نشده که مالیات حقوق و درآمد ما کسر نشود، ولی برخی از کسانی که در مشاغلی مثل پزشکی و یا فروشگاه‌های تجاری فعالیت می‌کنند با روش‌های مختلف از دادن مالیات فرار می‌کنند. مثلاً همین هفته گذشته وقتی به آرایشگاه رفته بودم مسئول آرایشگاه گفت یا پول نقد پرداخت کنید یا با موبایل بانک پول انتقال بدهید. از دستگاه کارتخوان هم خبری نبود.» «برخی از کلینیک‌های پزشکی و مطب‌ها شماره کارت منشی و یا فرد غریبه‌ای را برای واریز حق ویزیت می‌دهند و این هم یک نوع فرار مالیاتی است».

این را محمدرضا می‌گوید و قبض کارت به کارت را در گوشی موبایل نشان می‌دهد: «پسرم سرما خورده بود و او را پیش دکتر کودکان بردم. طبق معمول خبری از دستگاه کارتخوان نبود و منشی گفت دستگاه خراب است و اگر می‌توانیم پول نقد بدهیم یا کارت به کارت کنیم. شماره کارتی که داد برای شخص دیگری بود. وقتی پیگیر شدم منشی گفت مشکلی ندارد و این کارت دست خود دکتر است. این حساب‌ها اجاره‌ای هستند و برخی با اجاره این حساب‌ها ردپایی از خودشان باقی نمی‌گذارند.

فرحناز چند سالی است برای درمان بیماری ام اس نزد پزشکان متخصص می‌رود. او هم بار‌ها شاهد فرار مالیاتی برخی از پزشکان بوده و معتقد است فقط پزشکان از دادن مالیات فرار نمی‌کنند و خیلی از کسب‌وکار‌ها برای فرار از مالیات ابتکار‌های عجیبی دارند. «کسی که به ام اس مبتلا می‌شود گاهی اوقات در حرکت مشکل پیدا می‌کند. حالا در این شرایط وقتی منشی پزشک درخواست پول نقد می‌کند بیمار با این شرایط به سختی می‌تواند برای تهیه پول نقد به عابربانک‌ها مراجعه کند.

یک بار وقتی اعتراض کردیم شماره کارتی را روی برگه نوشت و به من داد. شماره کارت مربوط به میوه فروشی بود. چاره‌ای نداشتیم و پرداخت کردیم. البته همه پزشکان فرار مالیاتی نمی‌کنند. بار‌ها شده که به کلینیک یا مطب مراجعه کرده ام و دستگاه کارتخوان را که نام درمانگاه یا پزشک در آن ثبت شده بوده در اختیارم قرار داده اند. به نظر من نباید اجازه بدهیم چند نفر باعث بدبینی به جامعه پزشکان شوند.»
موضوع فرار مالیاتی تنها به پزشکان اختصاص ندارد. برخی از بوتیک‌دار‌ها یا فروشگاه‌های قطعات یدکی هم برای فرار مالیاتی ابتکار‌های خودشان را دارند. سپیده مشتری یکی از بوتیک‌های شرق تهران است. برای هر بار خرید پول آن را به شماره کارت‌های مختلفی که فروشنده می‌دهد پرداخت می‌کند.

می‌گوید: «چند سال است از این بوتیک خرید می‌کنم. تا سال قبل دستگاه کارتخوان داشت و من هم به راحتی خرید می‌کردم، اما از یک سال قبل از مشتری‌ها می‌خواهد پول خرید را به شماره کارتی که می‌دهد پرداخت کنیم. این شماره کارت‌ها مربوط به تولیدکننده‌ها و یا عمده فروش‌هایی است که صاحب این بوتیکی از آن‌ها جنس می‌خرد. پول جنس‌ها را هم ما مشتری‌ها پرداخت می‌کنیم.

به این ترتیب هربار شماره کارت یکی از آن‌ها را می‌دهد و ما پول خرید لباس را به آن کارت واریز می‌کنیم و او عکس رسید را برای صاحب کارت می‌فرستد. به این ترتیب مشتری‌های مغازه بخش زیادی از پول جنس‌هایی که او خریده است را پرداخت می‌کنند. متأسفانه قشر ضعیف جامعه که کارگران و بازنشسته‌ها هستند همیشه مالیات‌شان را پرداخت می‌کنند، اما کسانی که درآمد‌های خیلی خوبی هم دارند سعی می‌کنند از راه‌های مختلف مالیات ندهند.»