زیسان: در بهمنماه ۱۳۵۰، ایران شاهد یکی از پربارشترین و سردترین زمستانهای خود بود. بارش هشت متر برف در پنج روز، کشته شدن ۴ هزار نفر، مسدود شدن اغلب جادههای کشور، از بین رفتن خانهها و مدفون شدن تعداد زیادی از خانهها زیر بارش برف و ناپدید شدن ۲۰۰ روستا اتفاقاتی هستند که چندین سال قبل در ایران رخ داد و حسابی جهان را شوکه کرد.
در تهران و اغلب نقاط کشور، برف شدیدی میبارید و مردم با سرمای طاقت فرسایی دست به گریبان بودند. کولاک سهمگین ایران از دوم بهمن ماه شروع شد. در آن روز دمای بعضی از استانهای کشور به شدت افت کرد و بعضی از شهرها مانند شهرکرد، سرمای زیر ۲۷ درجه را تجربه کردند. البته پایین آمدن دما به همین جا ختم نشد.
دو روز بعد خراسانیها با سرمای منفی ۳۶ درجه سانتی گراد مواجه شدند که فقط چهار درجه با سرمای قطب جنوب فاصله داشت. در آن زمان روزنامههای مختلف شروع کردند به تیتر کردن خبر روز و سرمایی که به معنای واقعی استخوان سوز بود.
خسارتی که کولاک در تهران رقم زد واقعا عجیب بود، اما این وضعیت غیرعادی فقط در تهران وجود نداشت. بارش برف باعث شد ارتباط صدها روستا در آذربایجان قطع شود، ۲۰ اتوبوس حامل مسافر در دو طرف گردنه حیران بمانند، اتوبوسی با ۳۰ سرنشین در گردنه حیران سقوط کند و مسافرانش از دست بروند. بهمنهای بزرگی در جاده چالوس فرود بیاید، برق در بندر انزلی قطع شود.
صدها مسافر و راننده در جادهها سرگردان شوند، جادههای مهم کشور و راه آهن آذربایجان بسته شوند. در تبریز عدهای از شدت سرما بیهوش شوند. خلبانان هواپیماهای خارجی جرأت نکنند در مهرآباد بنشینند. مردم همدان در خانههای شان حبس شوند. مدارس ۱۵ شهرستان همگی تعطیل شوند و کلی اتفاق دیگر که همگی تیتر روزنامهها شده بودند و در اخبار مدام تکرار میشدند تا مردم با احتیاط آن روزها را بگذرانند.
البته مشکلات به همین جا ختم نشد، گریدرهایی که مسئول جمع کردن برفها از روی زمین بودند به علت سرما، تیغههای شان از کار افتاد و دیگر نتوانستند زمین را برف روبی کنند و همین مسئله باعث شد مشکلات مردم بیشتر از قبل شود، اما ناراحت کنندهترین خبری که بعد از کمتر شدن بارش برف در روزنامهها منتشر شد، خبری بود که ستاد امدادی نخست وزیری اعلام کرد. آنها با انتشار نامه رسمی اعلام کردند: «۶۰ نفر زیر بهمن خفه شده اند که ۴۰ نفر از آنها اهالی دهکدهای در سردشت هستند.»
ارتفاع برف در بهمن سال ۱۳۵۰ در ایران
یکی از سایتهای خارجی که به بررسی و معرفی بلاهای ویرانگر دنیا میپردازد، درباره اتفاقی که ۴۵ سال قبل در ایران رخ داد، نکات جالبی نوشته است: «کولاک شدیدی که در ایران رخ داده، یک هفته به طول انجامید و باعث شد یک میلیون و ۶۳۶ هزار کیلومتر مربع در ایران به طور کلی از بین برود و هزار نفر به معنای واقعی کلمه به خاک سپرده شوند. بسیاری از آنها در حالی که در خانههای شان نشسته بودند و به راه چاره فکر میکردند به حالت انجماد رسیدند و قبل از این که بتوانند از شر یخ زدگی خلاص شوند، به آهستگی مردند. با این که ایران یک منطقه خشک و گرمسیری به حساب میآید، اما در سال ۱۳۵۰ بدترین کولاک تاریخ را تجربه کرد و شاهد بارش برفی بود که حداقل سه متر و حداکثر هشت متر ارتفاع داشت.
جالب است بدانید سواحل دریای خزر هم به دلیل سرمای زیاد در آن سال یخ زدند. یکی از بیشترین تلفاتی که در این کولاک اتفاق افتاد مربوط به داخل و اطراف شهرستان اردکان بود که شهرستان دوم یزد به حساب میآمد. در این کولاک بی سابقه، چهار هزار نفر کشته شدند که در آمار کشته شدگان جهانی بر اثر کولاک و طوفان، واقعا بی سابقه است.»
تصاویر مربوط به این برف بیسابقه را ببینید: