تهران؛ پایتخت مجرد‌های کشور!
لیلا مهداد در هفت صبح نوشت: سقف‌های کوچکِ زیر بام کلانشهر، ساده و نُقلی چیدمان شده‌اند؛ عاری از هر وسیله تجملی و زرق و برق خانه‌های دیگر شهر. زیر این سقف‌ها بوی غذا‌های جاافتاده کمتر می‌پیچد. خبری از هیاهوی مهمانی‌های فامیلی نیست. اینجا سکوت و تنهایی موج می‌زند. خانه‌هایی که انتخاب می‌شوند برای تنهایی، استقلال، خودسازی و ... زندگیهای تک‌نفره‌ای که گاهی روی دوش صاحبخانه سنگینی می‌کنند.
۱۵ میلیون دختر ازدواج نکرده‌اند
آمار‌های مرکز آمار ایران گواه این مسئله‌اند که در سال ۱۴۰۳ حدود ۸۷ میلیون در کشور زندگی می‌کنند؛ از این تعداد ۴۳ میلیون نفر زن هستند. زنانی که حدود ۲۱ میلیون نفرشان کمتر از ۳۵ سال دارند، البته طبق آمار‌ها ۱۵ میلیون این ۲۱ میلیون نفر دخترند.
اگر بخواهیم این ۱۵ میلیون دختر را به تفکیک سنی بررسی کنیم باید بگوییم ۷.۵ میلیون نفر زیر ۱۲ سال‌اند، ۳.۵ میلیون نفر نوجوان‌اند و ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر دوران جوانی را سپری می‌کنند یعنی بین ۲۵ تا ۳۴ سال دارند. البته از میان جمعیت ۴ میلیون نفری دختران ۱۸ سال به بالا، ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر هم دانشجو هستند. از میان جمعیت دانشجو هم حدود یک‌ونیم میلیون نفر در مقطع لیسانس، ۸۰۰ هزار نفر در مقطع فوق‌لیسانس و ۱۱۲ هزار نفر در مقطع دکترا مشغول به تحصیل‌اند.
۴۰ درصد زنان ۳۰-۳۵ ساله تهرانی مجردند
بر اساس داده‌های موجود تا سال ۲۰۲۳ میانگین سن ازدواج زنان تهرانی به ۲۸ سال و مردان به ۳۲ سال رسیده، البته ۴۰ درصد زنان ۳۰-۳۵ ساله تهرانی مجردند در حالی که این رقم در سال ۱۳۸۰ تنها ۱۵ درصد بوده. بنابر گفته‌های شهلا کاظمی‌پور، جمعیت‌شناس از جمعیت دختران ۱۵ تا ۳۴ سال در مجموع ۶ میلیون‌نفر متاهل‌اند. این جمعیت‌شناس می‌گوید: «این در حالی است که میانگین سن ازدواج ۲۵.۵ سال است، البته این رقم در دهه‌های اخیر حدود ۲ سال افزایش داشته است.»
کاظمی‌پور تجرد قطعی را یکی از شاخص‌های جمعیت‌شناسی عنوان می‌کند. او اظهار می‌کند: «معمولا این سن برای مردان ۵۰ سال و برای زنان ۴۵ سال است.» این جمعیت‌شناس ۲ درصد تجرد قطعی در مردان را به عدم تمایل به ازدواج، معلولیت و سایر عوامل نسبت می‌دهد. هرچند این رقم برای زنان هم حدود ۲ درصد است. کاظمی‌پور نسبت به یک مسئله هشدار می‌دهد و می‌گوید: «سن تجرد قطعی در دختران کاهش یافته، به‌طوری که در حال حاضر سن تجرد قطعی در دختران از ۴۰-۴۵ سال به ۳۸ سالگی رسیده.»
رشد ۶۲.۵ درصدی تجرد قطعی طی ۹ سال
در تحلیل افزایش نرخ تجردنشینی در تهران از سال ۱۳۹۵ تاکنون باید ابعاد مختلفی را مدنظر قرار داد. یکی از این ابعاد، تجرد قطعی افراد بالای ۴۰ سال است، فاکتوری که براساس داده‌های آمار از ۸ درصد سال ۱۳۹۵ به ۱۳ درصد در سال ۱۴۰۴ رسیده؛ یعنی رشد ۶۲.۵ درصدی طی ۹ سال.
در بحث عوامل اقتصادی دخیل در این مسئله، قیمت مسکن در پایتخت است که از سال ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۴ افزایش ۳۰۰ درصدی را تجربه کرده است. این در حالی است که نرخ بیکاری جوانان تحصیلکرده برای زنان ۳۵ درصد اعلام شده و برای مردان ۲۸ درصد تخمین زده شده است.
تحولات آموزشی و سهم زنان در تحصیلات تکمیلی را هم نباید از نظر دور داشت. طبق آمار‌های موجود سهم زنان در تحصیلات تکمیلی از ۱۵ درصد سال ۱۳۹۵ به ۶۵ درصد در سال ۱۴۰۴ رسیده. این در حالی است که ۴۰ درصد زنان با مدرک دکتری در تهران مجردند و این یعنی بخشی از شکاف تحصیلی زنان و مردان؛ شکافی که در گروه سنی ۳۰-۴۰ سال است حدود ۱.۸ برابر شده است.
