ماهر اسد؛ «خشن‌ترین عضو خاندان اسد» کیست؟ چه کرد؟ و کجاست؟
زیسان: پس از سقوط بشار اسد در کنار توجه رسانه‌ها به تحرکات نیرو‌های شورشی و حجم گسترده خشونت‌ها در زندان‌های حکومت سابق، یک از نام‌هایی که نگاه‌ها را به سوی خود جلب کرده ماهر اسد، کوچک‌ترین عضو خاندان اسد است.
به گزارش «زیسان»، ماهر اسد که به عنوان «ید بشار» یا همان دست راست بشار اسد معروف بود، در سوریه برای خود یک امپراتوری قدرتمند نظامی و مالی ایجاد کرده بود. ماهر آن‌قدر قدرتمند بود که حتی برخی او را خارج از کنترل برادر بزرگ یعنی بشار ارزیابی می‌کردند. او رئیس حلقه اصلی و قدرت بلامنازع در میان نیرو‌های امنیتی و نظامی حکومت سابق بود.
کوچک‌ترین فرزند حافظ اسد، در کنار داشتن نقش اصلی در ساختار قدرت نظامی، زندگی شاهانه‌ای داشت که بعد از سقوط حکومت بشار اسد، ابعاد آن بیش از بیش مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفت. تونل‌های زیرزمینی خانه مجلل ماهر اسد و امکانات فوق پیشرفته‌اش این روز‌ها نام او را بر سرزبان‌ها انداخته است.
ویدئو و عکس | ویرانی کامل مقبره حافظ اسد؛ مقبره در آتش سوخت
عزیز دردانه خاندان اسد
ماهر اسد متولد ۸ دسامبر ۱۹۶۷ (۱۳۴۶ شمسی) در دمشق است. ۲ ساله است که پدرش حافظ اسد رییس جمهور سوریه شد. ماهر برای تحصیلات متوسطه خود به مدرسه آکادمی آزادی رفت و سپس در دانشگاه دمشق در رشته مدیریت بازرگانی تحصیل کرد. پس از دانشگاه، او مانند برادر بزرگترش باسل، شغلی را در ارتش دنبال کرد. پس از مرگ باسل در سال ۱۹۹۴ برخی معتقد بودند که او به عنوان جانشین پدر معرفی خواهد شد، اما به دلیل پایین بودن سنش، بشار اسد به عنوان رئیس‌جمهوری انتخاب شد. برخی نیز معقتدند که اخلاق تند ماهر در قیاس با روحیات بشار این معادله را به نفع بشار تغییر داده است.
ماهر با منال الجدان، یک زن اهل سنت ازدواج کرد که از او دو دختر و یک پسر دارد. ازدواج او با یک زن اهل سنت، مانند برادرش بشار، ارتباطات تجاری او را با نخبگان اهل سنت تقویت کرد. گلوبال پست در گزارشی مدعی شد که ماهر باعث شده که خواهر زنش مجد الجدان در اوت ۲۰۰۸ سوریه را به دلیل اختلافات مداوم ترک کند. ماهر اغلب با بشار در ملاء عام ظاهر می‌شد و گفته می‌شود یکی از نزدیک‌ترین مشاوران اوست. او با آصف شوکت که با خواهرش بشری اسد ازدواج کرده بود و رئیس اطلاعات نظامی بود، برای نفوذ در دولت اسد رقابت کرد.
ماهر و پولشویی‌های بدون مرز
برخی از مخالفان بشار، اسد ماهر را متهم به دست داشتن در پولشویی می‌کردند. مجله فورچون نیز در گزارشی مدعی شد که ماهر از عملیات پولشویی میلیارد دلاری در بانک المدینه لبنان که در سال ۲۰۰۳ در آغاز جنگ عراق سقوط کرد، سود برده است. از المدینه برای پولشویی در برنامه نفت در برابر غذا سازمان ملل استفاده و از طریق المدینه بیش از ۱ میلیارد دلار پولشویی شده که ۲۵ درصد کمیسیون به مقامات سوریه تعلق گرفته است و از جمله دریافت کنندگان این پول، برادر بشار اسد ماهر بود.
تنش‌های بزرگ ماهر با اعضای خاندان
میدل ایست در گزارشی در سال ۲۰۰۶ مدعی شده است که ماهر اسد چندین پروژه تجاری مختلف را با پسر دایی خود رامی مخلوف در لبنان اجرا کرد. اردیبهشت سال ۱۳۹۹ گزارش‌هایی از بروز اختلاف جدی میان این دو علنی شد، وقتی رامی مخلوف، پسر دایی ماهر و بشار اسد، در اقدامی کم سابقه، ویدئویی منتشر کرد و از پسر عمه‌اش خواست که برای حل و فصل اختلافات مالی شرکت تلفن همراه «سیریتل» با دولت سوریه مداخله کند. اما، درخواست مخلوف با واکنش قاطع دولت سوریه مواجه شد.
او در همان ویدئو گفت که «از کادر موجود که همیشه من را متهم می‌کند و من را بد و خطاکار می‌داند، خسته شده‌ام.» در همان زمان روزنامه العربیه به نقل از «منابع بلندپایه و ویژه از دمشق» مدعی شد که ریشه اختلافات میان مخلوف و اسد، مالی نیست. هر چند که دو طرف سعی می‌کنند آن را مالی نشان دهند.
این منابع ادعا کرده‌اند که «راز افزایش تنش» میان مخلوف و اسد، به نقش روسیه مربوط می‌شود. مخلوف، گفت‌و‌گو‌های ویژه سیاسی را افشا کرده و دیدگاه پدرش «محمد» و برادرش «حافظ» را منتقل کرده است. پدر و برادر رامی، هر دو در مسکو مقیم هستند.
(ویدئو) تونل عجیبی که زیر کاخ ماهر اسد برادر بشار اسد کشف شد
اتهامات حقوق بشری و سیاسی و تحریم‌ها
سازمان ملل در گزارشی این اتهام را به ماهر نسبت داده که او در قتل رفیق حریری دست داشته است. مخالفان اسد مدعی هستند این ماهر بوده است که در سال ۲۰۰۰ بشار اسد را قانع کرد تا اصلاحات سیاسی را که در ماه‌های آغازین حکومتش شروع کرده بود متوقف کند.
سازمان ملل و مخالفان اسد همچنین اتهام دیگری را علیه ماهر مطرح می‌کنند که او در جریان ناآرامی‌های داخلی سوریه در سرکوب و کشته شدن افرادی نقش موثر داشته و به ارتش دستور حمله داده است.
رسانه‌های اسرائیل همچنین به طرح ادعایی در مورد سه سال بعد از به ریاست جمهوری رسیدن بشار همواره ماهر را متهم به موضوعی کردند که هرگز ثابت نشده است. آنها مدعی هستند که ماهر به همراه اعضای وزارت خارجه اسرائیل و دو بازرگان اسرائیلی عرب تبار در یک سری جلسات غیر رسمی به منظور از سرگیری مذاکرات صلح شرکت کرده و به اسرائیل پیشنهاد صلح دادند. آمریکا، ماهر و لشگر چهارم را با اتهام «نقش اصلی در اقدامات رژیم سوریه در درعا» مورد تحریم قرار داد و اتحادیه اروپا نیز او را با اتهام «فرمانده اصلی خشونت علیه تظاهر کنندگان» تحریم کرد.
در سال ۲۰۱۱ باراک اوباما، رییس جمهور وقت آمریکا، فرمان اجرایی ۱۳۵۷۲ مبنی بر مسدود کردن اموال ماهر اسد را با اتهامات حقوق بشری صادر کرد. ۱۲ سال بعد در ۲۰۲۳ آمریکا در اقدامی عجیب‌تر با اتهام مشارکت در صنعت مواد مخدر سوریه و قاچاق کاپتاگون دوباره ماهر را تحریم کرد. کمتر از یک سال بعد اتحادیه اروپا نیز با همین ادعا او را تحریم کرد.
شایعه محاصره شدن «ماهر اسد»
در روز‌های اخیر شایعات فراوانی پیرامون ماهر اسد مطرح شده است که مهم‌ترین آنها امکان محاصره شدن او است. منابع خبری دیروز –سه‌شنبه- از وقوع درگیری‌های شدید میان تروریست‌ها و افسران ارتش سوریه در مزرعه‌ای در شهرک الربیعه خبر دادند. بر اساس آخرین گزارش‌ها احتمالا ماهر اسد، برادر بشار، در میان افسران محاصره‌شده است.
در همین زمینه، رسانه‌های سوری و شبکه‌های اجتماعی اخبار درباره درگیری در داخل مزرعه‌ای در لاذقیه خبر دادند که میان تروریست‌ها با برخی افسران ارتش سوریه در داخل مزرعه‌ای در لاذقیه رخ داده است. این منابع احتمال دادند که ماهر الاسد در میان این افسران باشد. منابع سوری اعلام کردند که معارضان گروهی از افسران را در داخل مزرعه‌ای در شهرک الربیعه در لاذقیه محاصره کرده و احتمال می‌رود که افراد بارزی از جمله ماهر الاسد برادر بشار اسد در میان آنها باشد.
ماهر اسد و احتمال سکونت در روسیه
همزمان با شایعه محاصره شدن ماهر اسد، نشریه رای الیوم به نقل از منابع دیپلماتیک آگاه فاش کرد که وزارت دفاع روسیه، بلافاصله پس از سقوط شهر حلب در شمال سوریه بدست گروه‌های مسلح، به موجب احضاریه‌های فوری، ۶۲ افسر عالی رتبه و ارشد بخش‌های نظامی ارتش سوریه را به مسکو انتقال داده است.
به گفته این منابع، بیش از ۶۰ افسر ارشد بخش‌های نظامی سوریه با تضمین امنیت شان، به مسکو انتقال داده شده‌اند و روند انتقال این افسران عالی رتبه بر اساس پروتکل توافق شده بین دو وزارت دفاع روسیه و سوریه صورت گرفته است.
همه‌چیز درباره ثروت افسانه‌ای خاندان اسد در سوریه؛ بشار و طایفه‌اش چقدر دارایی داشتند؟
به نظر می‌رسد این اقدام روسیه بخشی از یک توافق، برای جلوگیری از ایجاد درگیری و تنش، پس از ورود افراد مسلح به شهر‌های حلب، و حمص و حومه آن و سپس به دمشق پایتخت سوریه، انجام گرفته است.
نشریه عربی رای الیوم با استناد به گزارش اطلاعاتی و دیپلماتیک آورده است که دستورات روسیه برای تخلیه گروهی از افسران و کارکنان ارشد ارتش سوریه به طور ناگهانی و قبل از حرکت گروه‌های مسلح به سمت شهر حمص صادر شده است.
بنابر این گزارش، اکثر افسران ارشد با وسایل شخصی خود منتقل شده و به آنها اطلاع داده شد که در برخی از شهر‌های روسیه اقامت نمایند. در همین حال گمانه زنی‌ها درباره سرنوشت ماهر اسد برادر بشار اسد که از مردان اصلی دولت سابق سوریه به شمار می‌رفت ادامه دارد.
به نوشته‌ی رای الیوم هنوز مشخص نیست که آیا اقدام ناگهانی روسیه شامل ماهر اسد، فرمانده کل لشکر چهارم ارتش سوریه و برادر رئیس جمهور پیشین این کشور که یکی از برجسته‌ترین شخصیت‌های دولت سوریه به حساب می‌آمده، شده است یا خیر؟
این در حالی است که بر اساس گزارش این نشریه‌ی عربی، برخی اخبار و اطلاعات حاکی از آن است که ماهر اسد به شمال عراق و سپس به مکان نامشخصی در روسیه منتقل شده است.
