چرا آمریکا سامانه پدافند هوایی «تاد» را به اسرائیل فرستاد؟

عبدالرضا فرجی راد؛ بعد از عملیات وعده صادق ۲ گفتگو‌های فشرده میان آمریکا و اسرائیل صورت گرفت که پاسخ اسرائیل به ایران چگونه باشد. در مرحله اول آمریکا تلاش کرد تا اسرائیل را از حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران منصرف نماید سپس بر عدم حمله به تاسیسات نفتی متمرکز شد. نهایتاً گفتگو‌ها چنین پیش رفت که حملات اسرائیل طوری نباشد که جمهوری اسلامی به پاسخ تند مبادرت ورزد.

این‌طور که گفته می‌شود، آمریکا این گفتگو‌ها را در قالب یک بسته کمکی مالی و تسلیحاتی به اسرائیل مطرح می‌کند که استقرار سامانه پدافند هوایی تاد از سوی آمریکا در اسرائیل در راستای همین گفتگو‌ها می‌تواند قلمداد شود. این بدان معناست که ایالات متحده نمی‌خواهد تا زمان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری، درگیری گسترده در خاورمیانه به وجود بیاید؛ چراکه واشنگتن معتقد است که اگر اسرائیل مناطق حساس ایران را مورد هدف قرار دهد، تهران به این موضوع پاسخ خواهد داد.

بر همین اساس کاخ‌سفید تمام تلاش‌های خود را انجام می‌دهد و در حال اعطای هرگونه امتیاز است تا جلوی اقدامات اسرائیل را بگیرد. نکته مهم این است که عملکرد سامانه گنبد آهنین و سایر پدافند‌های هوایی اسرائیل در قبال موشک‌های ایران و حتی پهپاد‌های حزب‌الله چندان کارآمد نیست. 

به عنوان نمونه، در حمله پهپادی اخیر حزب‌الله به تیپ گولانی ارتش رژیم اسرائیل در حیفا ۴ سرباز کشته شدند و تعداد زخمی‌ها هم بالاست و ممکن است که تعداد کشته‌ها بالاتر از این حد باشد. به همین دلیل است که بحث استقرار سامانه پدافند هوایی تاد مطرح شده و ممکن است که آمریکا با ارائه این سامانه به دنبال آن باشد که پاسخ اسرائیل را به بعد از انتخابات ریاست جموری نوامبر موکول کند. 

این در حالی است که نتانیاهو به دنبال آن است تا در آستانه انتخابات، اقدامی را انجام دهد که آرای دموکرات‌ها تا حدودی کاهش پیدا کند ضمن اینکه آرای الکترال دو نامزد با یکدیگر برابر است. از سوی دیگر نتانیاهو در سفری که به آمریکا داشت با ترامپ و جمهوری‌خواهان دیدار کرد و برخی‌ها اعتقاد دارند که محافظه‌کاران با او در پشت صحنه به توافق رسیده‌اند تا بتواند باعث پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری شود.

توجه داشته باشید که سامانه پدافند هوایی تاد، پیشرفته‌ترین سامانه پدافند هوایی حال حاضر دنیاست و آمریکایی‌ها برای استقرار آن در اسرائیل باید حدود ۱۰۰ سرباز خود را به همراه آن اعزام کنند؛ چراکه آنها نمی‌خواهند اسرائیل این سیستم پدافندی را مهندسی معکوس کند و به همین دلیل سربازان خود را برای استقرار و استفاده از آن به اسرائیل اعزام خواهند کرد. اگر سامانه پدافند هوایی تاد در کره‌جنوبی مستقر بود هم مجدداً تمام این سامانه توسط آمریکایی‌ها راهبری و هدایت می‌شد و عملاً این سامانه را در پایگاه نظای ایالات متحده در این کشور مستقر کردند.

 بر همین اساس بعد از استقرار سامانه تاد در اسرائیل، اگر میزان تهدید‌ها کاهش پیدا کند، احتمال دارد این سامانه از آنجا برچیده شود. بعد از استقرار سامان تاد، احتمال حمله اسرائیل به ایران می‌تواند بیشتر شود. نکته مهم این است که اگر اسرائیل پاسخ دهد و ایران هم واکنش نشان دهد، این سیستم پدافند هوایی می‌تواند با مشکل روبه‌رو شود و این سوال مطرح می‌شود که آیا در زمانی که ۲۰۰ موشک و حتی بیشتر به سمت اسرائیل شلیک شود، این سامانه قادر به رهگیری تمامی آنها خواهد بود؟

در این میان باید توجه داشت آنچه که در جنوب لبنان شاهد هستیم، یک نوع انسجام جدید از حزب‌الله را به نمایش می‌گذارد و باید گفت که این جریان در حال بازسازی شدن است که عملیات‌های اخیر حزب‌الله علیه اسرائیل هم گویای این موضوع است. حتی ممکن است که پاسخ ایران به اسرائیل در صورت هرگونه اقدام آنها علیه کشورمان از همان ناحیه داده شود. 

این تحلیل که گفته می‌شود، آمریکا با استقرار سامانه تاد در اسرائیل به دنبال آن است تا حملات به ایران شدیدتر یا عمیق‌تر شود، درست نیست و حتی ایالات متحده بعد از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری هم خواهان چنین موضوعی نیست و اساساً در شرایط کنونی نمی‌خواهد یک جنگ منطقه‌ای به راه بیفتد. 

به موازات این روند باید توجه شود که تا قبل از شروع حملات اسرائیل به لبنان، اخبار متعددی از پیشروی روس‌ها در شرق اوکراین همچنین منطقه کورسک توسط اوکراینی‌ها منتشر می‌شد، اما حالا چنین اخباری منتشر نمی‌شود و این برای ایالات متحده به عنوان یک خطر و هزینه گزاف معنا می‌شود. بر همین اساس گسترده شدن جنگ در منطقه، هزینه‌های بسیار زیادی خواهد داشت و دامنه آن می‌تواند به پایگاه‌های نظامی ایالات متحده کشیده شود و حتی مساله انرژی را در خاورمیانه و دنیا با مشکل روبه‌رو کند.

آمریکا با استقرار سامانه تاد به دنبال آن است که تا حدودی اسرائیل را آرام کند و باید توجه شود که صرفاً این کمک‌ها به ارائه و استقرار سامانه تاد در اسرائیل محدود نمی‌شود بلکه بحث ارائه گلوله‌های توپخانه همچنین کمک‌های مالی در این میان مطرح است و به همین دلیل گمان می‌رود اقدام اسرائیل به بعد از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا موکول شود. 

در این میان گفتگو‌هایی هم در سطح منطقه جاری است، اما عربستان چندان نمی‌تواند در این میان مفید عمل کند و به نظر می‌رسد که باز هم عمان نقش موثر را ایفا خواهد کرد. مضاف بر اینکه ایران و آمریکا هم با یکدیگر در ارتباط هستند و پیام‌ها رد و بدل می‌شود و آمریکایی‌ها این اقدام را به موازات ارائه بسته‌های کمکی به اسرائیل پیش می‌برند تا بتوانند تنش را کنترل و اوضاع را مدیریت کنند.

از سوی دیگر تلاش‌هایی از سوی اروپایی‌ها در خصوص لبنان در حال شکل‌گیری است. به عنوان مثال فرانسوی‌ها به دنبال آن هستند تا آتش‌بس در بیروت عملیاتی شود و آمریکایی‌ها هم به دنبال همین موضوع هستند. این در حالی است که مقامات اسرائیل پس از انفجار پیجر‌ها اعلام کردند که حزب‌الله باید سلاح‌های خود را زمین بگذارد و ۱۰ کیلومتر از رودخانه لیتانی دور شود، اما حالا وزیر جنگ اسرائیل اعلام کرده که حزب‌الله نباید در اطراف مرز‌ها مستقر شود که این نشان می‌دهد، اسرائیل تا حد زیادی از مواضع خود عقب‌نشینی کرده است.

 این مولفه‌ها نشان می‌دهد که غرور اسرائیل نسبت به گذشته در حال فروکش کردن است و به نوعی وقایعی مشابه سال ۲۰۰۶ که در نهایت جنگ ۳۳ روزه به صدور قطعنامه ۱۷۰۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد ختم شد، در حال نمایان شدن است.

منبع: سازندگی