بحران عجیب کمبود معلم در اتحادیه‌ اروپا!

با شروع سال تحصیلی جدید در اتحادیه اروپا، ۲۴ کشور عضو با کمبود معلم دست و پنجه نرم می‌کنند که بر یادگیری دانش‌آموزان تأثیر می‌گذارد و دستیابی به هدف آموزش با کیفیت برای همه را با مشکل مواجه می‌سازد.

سوئد یکی از کشور‌هایی است که به شدت از این مشکل رنج می‌برد و تا سال ۲۰۳۵ به ۱۵۳ هزار معلم نیاز دارد.

بر اساس گزارش کمیسیون اتحادیه اروپا در سال ۲۰۲۳، تنها کشور‌های کرواسی و قبرس، کمبود کادر آموزشی را گزارش نکرده‌اند و در یونان نیز اجازه ارزیابی به آنها داده نشده است تا بدانند آیا تمام نیاز‌ها برآورده شده یا در برخی از زمینه‌ها کمبود وجود دارد.

اکثر کشور‌ها با کمبود معلم مخصوصاً در حوزه علوم، فناوری، مهندسی و ریاضیات و همچنین کادر آموزشی و مراقبت از کودکان روبه‌رو هستند.

اتحادیه معلمان «GEW» در آلمان، هشدار داده است که برای جبران کمبود معلم نباید «استاندارد صلاحیت‌های آموزشی» را پایین آورد.

چرا این مشکل تا این حد جدی است و چگونه در اتحادیه اروپا گسترش یافته است؟

حرفه معلمی در اتحادیه اروپا از مشکلات زیادی رنج می‌برد که از جمله آنها می‌توان به دستمزد پایین، عدم امنیت شغلی و حجم کاری زیاد اشاره کرد.

گوتهیه کاتئو، معلم جغرافیا در بخش فرانسوی‌زبان بلژیک، در سن ۲۲ سالگی وارد حرفه تدریس شد. او در سن ۲۹ سالگی شغل معلمی را رها کرده و به مهندسی روی آورد. یکی از کلاس‌های درسی او ۳۹ دانش‌آموز داشت. 

او می‌گوید: «چون در یک منطقه روستایی زندگی می‌کردم، هر روز مجبور بودم سه ساعت را در مسیر رفت و برگشت به مدرسه بگذرانم. اما در نهایت تصمیم گرفتم در بروکسل کار کنم.»

مسافت طولانی رفت و برگشت، حجم کاری زیاد و چشم‌انداز شغلی محدود با اشتیاق او برای تشکیل یک خانواده سازگار نبود.

بر اساس گزارش اداره آمار کمیسیون اروپا (یورواستات)، در سال ۲۰۲۱، تنها ۸ درصد از کل معلمان مدارس در اتحادیه اروپا کمتر از ۳۰ سال سن داشتند.

ادغام کودکان اوکراینی در مدارس اتحادیه اروپا، پس از شروع جنگ مشکل کمبود معلم در اروپا را تشدید کرده است.

براساس داده‌ها، نزدیک به ۴۴ هزار کودک آواره از اوکراین در فوریه ۲۰۲۳ در مراکز پیش‌دبستانی لهستان ثبت نام کردند.

در عین حال، بسیاری از کشور‌ها با جمعیت سالخورده معلمان و موج بازنشستگی‌های پیش‌بینی شده در سال‌های آینده مواجه‌اند که فشار بیشتری به سیستم وارد می‌کند.

یکی از اتحادیه‌های معلمان کشور پرتغال به نام «Fenprof»، برآورد کرده است که به زودی بین ۴،۷۰۰ تا ۴،۸۰۰ معلم در این کشور بازنشسته خواهند شد. این کشور تا سال ۲۰۳۰ به بیش از ۳۰هزار معلم جدید نیاز خواهد داشت.

آیا راه‌حلی در سطح اتحادیه اروپا وجود دارد؟

کمیسیون اتحادیه اروپا برای حل این مشکل تلاش می‌کند تا معلمان بین کشور‌های مختلف در اتحادیه اروپا جابجا و در کشور دیگر این بلوک ۲۷ عضوی مشغول به کار شوند. علاوه بر این به شیوه‌های آموزشی جدید و خلاقانه که در بهبود کیفیت آموزش موثر بوده‌اند، جوایزی اختصاص داده است. 

بسیاری از کشور‌های اتحادیه اروپا همچنین تلاش کرده‌اند تا بازنشستگان را به حرفه آموزش بازگردانند و با استخدام معلمان در قرارداد‌های موقت، این شکاف‌ها را پر کنند.

 کیران کریستی، دبیر کل اتحادیه معلمان «ASTI» در ایرلند می‌گوید که وزارت آموزش نیاز به «تغییر کامل در نگرش خود» برای رفع کمبود معلم در مدارس دارد.

او در آوریل سال جاری پیشنهاد کرد که تغییراتی در سیستم آموزش پرورش این کشور ایجاد شود تا معلمانی که ایرلند را برای کار در خارج از کشور ترک کرده‌اند، تشویق به بازگشت شوند. 

با این حال، ممکن است اجرای یک راه‌حل در سطح اتحادیه اروپا دشوار باشد.

جورجیو دی پیترو، تحلیلگر مسائل اقتصادی مرتبط با سیستم‌های آموزشی در گزارشی برای مرکز تحقیقات مشترک اتحادیه اروپا نوشت: «یکی از دلایلی که باعث می‌شود ایجاد یک شاخص مقایسه‌ای اروپایی در سطح کشور‌ها دشوار باشد، این است که کشور‌های مختلف قوانین آموزشی متفاوتی دارند.»

او در ادامه توضیح داد: «به عنوان مثال صلاحیت‌های رسمی تدریس در کشور‌های مختلف با یکدیگر متفاوت هستند در برخی کشورها، با اتمام برنامه‌های آموزشی معلمی به طور خودکار معلم می‌شوید، در حالی که در کشور‌های دیگر مراحل اضافی نیز باید تکمیل شوند.»

منبع: یورونیوز