کوکاکولا چطور دستور ساخت نوشابه خود را سری نگه داشته است؟

زی‌سان: مطابق آمار‌ها هر روز ۱.۸ میلیارد بطری کوکاکولا در بیش از ۲۰۰ کشور جهان نوشیده می‌شود. فرمول ساخت این نوشیدنی محبوب با این حال بیش از یک قرن است که مخفی نگه داشته شده است.

با پیشرفت علم البته به دست آوردن مواد سازنده کوکاکولا سخت نیست؛ مقداری شکر، مقداری کافئین، طعم‌دهنده طبیعی و چند چیز دیگر. اما مسئله این است که هر کدام با چه نسبتی باید با هم ترکیب شوند تا مزه کوکاکولا را تولید کنند؟

این چیزی است که به گفته مجله تایم تنها دو نفر در جهان به صورت همزمان از آن مطلع هستند.

فرمول ساخت کوکاکولا برای نخستین بار در سال ۱۸۸۶ به صورت یک نوشیدنی توسط جان پمبرتون کهنه‌سربازی از ایالت جورجیا ابداع شد.

او که به دنبال جنگ داخلی آمریکا به مرفین اعتیاد پیدا کرده بود، دارویی درست کرد که حاوی آب گازدار و مرفین بود و با تبلیغ اینکه این شربت دارویی مقوی برای بسیاری از بیماری‌هاست آن را به داروخانه‌ها می‌فروخت.

با شروع ممنوعیت این دارو در آتلانتا، او این نوشیدنی بدون الکل را دوباره از نو فرمول‌بندی کرد و نام آن را کوکاکولا گذاشت. این نوشیدنی حاوی کوکائین (که از برگ کوکا گرفته می‌شد) و عصاره کافئین دانه کولا بود که به دکه‌های محل فروش لیموناد و سودا عرضه می‌شد. کوکائین البته در سال ۱۹۰۵ از فرمول ساخت کوکاکولا حذف شد. 

پمبرتون، اما کمی قبل از مرگ در سال ۱۸۸۷ روش تهیه کوکاکولا را در برابر ۲۳۰۰ دلار به آسا کندلر، تاجر آمریکایی و شهردار آتلانتا، فروخت.

آسا کندلر، اولین رئیس شرکت کوکاکولا، اما نگران بود که رقبا این دستور تهیه این نوشیدنی را به دست بیاورند؛ بنابراین اصرار داشت که دیگران هرگز آن را روی کاغذ یادداشت نکنند.

کارکنان تمام برچسب‌ها را از ظروف مواد تشکیل‌دهنده جدا می‌کردند و محتویات بشکه‌ها را فقط از طریق مشاهده و بوی آنها شناسایی می‌کردند.

این حساسیت‌های وسواس‌گونه مالک کوکاکولا باعث شد تا او حتی به بخش نامه‌های پستی شرکت رفته و فاکتور‌های خریدی را که ممکن بود کارکنان سعی کنند به سایر تولید‌کنندگان نوشیدنی بفروشند، پاره کند و از بین ببرد.

البته واضح است که هر حرفی بالاخره از یک جایی درز می‌کند. اما هرچند دستور تهیه نوشابه کوکاکولا به صورت درگوشی میان بعضی افراد وجود داشته و حتی کتابی نیز حاوی دستور تولید آن چاپ و منتشر شده، با این حال آنها هرگز واقعاً مورد توجه قرار نگرفته‌اند. 

دستورالعمل تهیه کوکاکولا در حال حاضر به معنای واقعی کلمه در یک انبار در دفتر مرکزی این شرکت نگهداری می‌شود.

مارک پندرگراست، مورخ و نویسنده کتاب «برای خدا، کشور و کوکاکولا»، در این باره می‌گوید: «شرکت همیشه گفته است، و تا آنجا که من می‌دانم درست است، که در هر زمان فقط دو نفر می‌دانند که با چه نسبتی ۷ ماده سازنده کوکاکولا را باید با هم ترکیب کنند.»

وی اضافه کرد: «آن دو نفر هرگز با یک هواپیما سفر نمی‌کنند تا در صورت سانحه سقوط، فرمول ساخت کوکاکولا از بین نرود. این یک سنت مخفی است که به دقت نسل به نسل منتقل شده و فرمول آن در یک صندوق نگهداری می‌شود.»