زیسان: با وجود موفقیت راست افراطی در انتخابات پارلمان اروپا، راست میانه همچنان قدرتمندترین بلوک این پارلمان باقی ماند. با این حال، امانوئل مکرون بزرگترین شگفتی پس از انتخابات را رقم زد و در «قماری بزرگ» با انحلال پارلمان، رقابت سیاسی را به داخل فرانسه کشاند. در آلمان و اسپانیا هم احزاب حاکم نتایجی ضعیف به دست آوردند. در کشورهای دیگر، اما راست افراطی موفقیت چندانی نداشت. در مجارستان اقبال به ملیگرایان هوادار ویکتور اوربان کاهش قابل توجهی یافت. در لهستان حزب هوادار اتحادیه اروپا به پیروزی رسید. اورزولا فوندرلاین رئیس کمیسیون اروپا گفت در پارلمان اروپا ائتلاف راست میانه همچنان قدرتمندترین بلوک و «سنگری» در مقابل راست و چپ افراطی باقی خواهد ماند.
با پایان شمارش آرا در اکثر کشورهای اروپایی، نتایج انتخابات پارلمان اتحادیه اروپا تا حدود بسیار زیادی مشخص شده و در چند کشور بزرگ عضو این اتحادیه، چون آلمان، فرانسه، اسپانیا، اتریش و بلژیک با شگفتی همراه بوده است.
بنابر آخرین برآوردها تا پایان روز یکشنبه ۹ ژوئن، تقسیم کرسیها در پارلمان اروپا که ۷۲۰ نماینده دارد چنین بوده است:
حزب مردم اروپا ۱۸۹ کرسی (۱۲ کرسی بیشتر از دور قبل در سال ۲۰۱۹)
حزب سوسیال دموکرات ۱۳۵ کرسی (۵ کرسی کمتر از دور قبل)
حزب تجدید اروپا ۸۳ کرسی (۱۹ کرسی کمتر از دور قبل)
محافظهکاران و رفرمگرایان ۷۲ کرسی (چهار کرسی بیشتر از دور قبل)
حزب هویت و دموکراسی ۵۸ کرسی (یک کرسی کمتر از دور قبل)
حزب سبز ۵۳ کرسی (۱۹ کرسی کمتر از دور قبل)
نمایندگان مستقل ۴۵ کرسی (۵ کرسی کمتر از دور قبل)
چپگرایان ۳۵ کرسی (دو کرسی کمتر از دور قبل)
به عبارت دیگر، حزب مردم اروپا (EPP) با کسب ۱۸۹ کرسی همچنان خود را به عنوان بزرگترین بلوک سیاسی در پارلمان اروپا مطرح کرد و حزب سوسیال دموکرات هم با کسب ۱۳۵ کرسی همچنان دومین حزب بزرگ سیاسی اتحادیه اروپا باقی ماند.
با این حال احزابی، چون حزب تجدید (لیبرال) و حزب سبز هر کدام با از دست دادن ۱۹ کرسی نتایج «مایوسکنندهای» داشتند و در برابر احزاب دستراستی، چون حزب محافظهکاران و رفرمگرایان با کسب ۷۲ کرسی که چهار کرسی بیشتر از انتخابات سال ۲۰۱۹ است ابراز پیروزی کردند.
همزمان با به پایان رسیدن آخرین روز رایگیری انتخابات پارلمان اروپا و انتشار برآوردها از پیروزی ۳۰ درصدی حزب راستگرای «اجتماع ملی» به رهبری مارین لوپن در فرانسه، امانوئل مکرون رئیسجمهوری این کشور با انحلال پارلمان از برگزاری انتخابات فوری ظرف چند هفته آینده خبر داد.
مکرون تاریخ برگزاری انتخاباتهای فوری را ۳۰ ژوئن (سه هفته دیگر) و هفتم ژوئیه (چهار هفته دیگر) اعلام کرده است.
این تصمیم غیرمنتظره آقای مکرون که یکشنبه شب - ۹ ژوئن - اعلام شد در پی آن بود که برآوردهای اولیه مبتنی بر نظرسنجیها از رایدهندگان فرانسوی پیشبینی کردند حزب «تجدید» به رهبری امانوئل مکرون تنها حدود ۱۵ درصد از آرا در انتخابات پارلمان اروپا را کسب کرده و دیگر حزب اصلی، یعنی سوسیالیستها به رهبری رافائل گلوکسمن، حدود ۱۴ درصد آرا را کسب کرده است.
مارین لوپن، رهبر حزب راستگرای «اجتماع ملی»، در واکنش به استقبال چشمگیر رایدهندگان از حزب او گفته آماده تحویل گرفتن قدرت است.
اگر چه به نظر میرسد حزب راستگرای خانم لوپن در آستانه کسب یک پیروزی تاریخی برای محافظهکاران و راستگرایان در فرانسه است، اما جمع آرای احزاب میانهرو و چپ که از امانوئل مکرون حمایت میکنند بسیار بیشتر از حزب خانم لوپن است و احتمالا به همین دلیل است که رئیسجمهوری فرانسه «با اطمینان خاطر» و در واکنشی سریع از انحلال پارلمان و برگزاری انتخابات فوری خبر داده است.
علاوه بر دو حزب «تجدید» (مکرون) و سوسیالیستها (گلوکسمن) که برآورد شده است به ترتیب ۱۵ و ۱۴ درصد آرا را کسب کردهاند، برآورد شده است که حزب چپگرای «فرانسه تسلیمناپذیر» هم ۸/۳ آٰرا و حزب سبز فرانسه هم ۵/۲ آرا را کسب کند.
حدود ۳۶۰ میلیون نفر در آخرین روز انتخابات پارلمان اروپا در ۲۱ کشور پای صندوقهای رای رفتهاند، از جمله در آلمان، فرانسه، اسپانیا و لهستان.
این انتخابات چهار روزه از پنجشنبه در هلند شروع شد و رایگیری در شش کشور پایان یافته است.
بر اساس نظرسنجیها، احزاب بزرگ و طرفدار اتحادیه اروپا اکثریت خود را حفظ خواهند کرد، اما جریانها و احزاب راستگرا و ملیگرا کرسیهای بیشتری را در این پارلمان ۷۲۰ نفره به دست خواهند آورد.
این نخستین انتخابات پارلمان اروپا پس از خروج بریتانیا از اتحادیه اروپاست.
این انتخابات در حالی برگزار میشود که قاره اروپا با گرایشهای فزاینده به سمت ملیگرایی و تفرقه سیاسی مواجه است.
در آلمان که به همراه فرانسه، ایتالیا و اسپانیا، مربع اصلی اتحادیه اروپا را تشکیل میدهد، کاتارینا بارلی، کاندیدای حزب حاکم اسپیدی که یک حزب چپگرای میانهرو است، از کسب آرای ۱۴ درصدی ابراز یاس کرده است.
خانم بارلی عصر یکشنبه گفت: «من بسیار مایوس شدم».
اولاف شولتس صدراعظم آلمان هم که احتمالا به اندازه خانم بارلی از شکست حزبش در این انتخابات «مایوس» شده است، عصر یکشنبه به همراه خانم بارلی به میتنگ انتخاباتی حزب نرفت.
ناظران با توجه به موفقیت حزب راستگرای افراطی و مخالف دولت - ایافدی - از به «بحران» رفتن حزب حاکم سوسیال دموکرات سخن میگویند.
همزمان حزب سبز آلمان هم که برآورد شده است در انتخابات امسال اتحادیه اروپا چیزی حدود ۱۲ درصد آٰرا را کسب کند، به شدت مورد انتقادات داخلی قرار گرفته است.
بزرگترین رقابت روز یکشنبه در آلمان اتفاق افتاد، کشوری که ۹۶ نماینده را به پارلمان اروپا میفرستد.
پارلمان اروپا ۷۲۰ کرسی دارد.
در مقابل فضای یاس میان میانهروها و چپگرایان آلمان، محافظهکاران و راستگرایان ملیگرا در این کشور از پیروزی و «موفقیت چشمگیر» خوشحالند.
فردریش مرتس، رهبر حزب محافظهکار سیدییو آلمان، عصر یکشنبه و همزمان با انتشار برآوردها از نتایج گفت: «ما پیروز شدیم».
با این حال، پیروز اصلی احتمالا حزب تندرو راستگرای ایافدی - AّFD - است که فراتر از پیشبینیها توانسته است حدود ۱۶ درصد آرا را کسب کند و احتمالا در ساعات آینده خود را حزب پیروز انتخابات آلمان اعلام خواهد کرد.
در اسپانیا با شمارش تقریبا ۱۰۰ درصد آرا، محافظهکاران «حزب مردم» (PP - پیپی) با کسب ۳۴/۲ درصد پیروز شد و حزب حاکم، یعنی حزب سوسیالیست کارگران که پدرو سانچز را در سمت نخستوزیری دارد، با کسب ۳۰/۲ درصد آٰرا دوم شده است.
حزب راستگرای افراطی بُکس (Vox) هم با کسب ۹/۶ درصد آرا توانست ۳ کرسی جدید به دست آورد. این در حالی بود که حزب تازه تاسیس راست رادیکال اسالایاف (SALF) هم با کسب ۴/۶ درصد آرا به نخستین کرسی خود در پارلمان اروپا دست پیدا کرده است.
اولویتهای رایدهندگان اروپایی از زمان آخرین رایگیری در سال ۲۰۱۹ به طور چشمگیری تغییر کرده است، به طوری که حمله روسیه به اوکراین و هزینههای زندگی در حال حاضر در ذهن مردم در اولویت است. مهاجرت، سلامت و اقتصاد هم اهمیت کلیدی دارند. رایدهندگان بریتانیایی آخرین بار پنج سال پیش در این انتخابات رای دادند که قبل از برگزیت (خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا) بود.
در حالی که موفقیت احزاب راستگرا کشورهای بزرگ اروپا، چون فرانسه، آلمان و ایتالیا موجب مایوس شدن احزاب حاکم شده است، در دانمارک این حزب سبز چپگرا بود که موجب شگفتی شده است.
با احتساب نتایج شمارش ۹۹ درصد آرا در دانمارک، حزب اساف که به حزب سبز چپ هم شناخته میشود، با کسب ۱۷/۴ درصد آرا برنده انتخابات شده است. این حزب که اکنون ۳ کرسی در اتحادیه اروپا خواهد داشت با نتایج امشب به بزرگترین حزب دانمارک در پارلمان اروپا بدل شد.
ناظران انتخابات دانمارک این نتیجه را برای حزب سوسیال دموکرات که نخستوزیر دانمارک رهبر آن است «فاجعه» خواندهاند.
حزب مته فردریکسن، نخستوزیر، با کسب ۱۵/۶ درصد آرا توانسته است ۳ کرسی قبلی خود را حفظ کند.
هر دو حزب از جناح چپ سیاسی در دانمارک محسوب میشوند و پیشتر متحد یکدیگر بودند، اما اکنون حزب سبز میتواند به عنوان مهمترین رقیب و حزب مخالف دولت شناخته شود چرا که حزب سوسیال دموکرات حاکم دوسال پیش برای تشکیل دولت حزب لیبرال راستمیانه و حزب میانهروها کنار آمد و اکنون میزان محبوبیت دولت خانم فردریکسن هم افول کرده است.
با این حال، مته فردریکسن که همین چند روز پیش حمله فیزیکی به او در کپنهاگ، پایتخت، خبرساز شده بود در فیسبوک ضمن ابراز رضایت از نتایج حزب خود گفته است: «حزب سبز به لحاظ سیاسی نزدیکترین حزب به سوسیال دموکراتهاست و به همین علت من میخواهم به آنها تبریک بگویم.»
چگونگی رای اروپاییها جهتگیری اتحادیه در پنج سال آینده را مشخص خواهد کرد، از مسائل اقلیمی گرفته تا موضوع مهاجرت، ادغام بیشتر یا افزایش ناسیونالیسم.
این پارلمان قوانینی تصویب میکند که بر زندگی شهروندان اتحادیه تاثیر میگذارد و تایید بودجه سالانه که امسال به ۱۸۹ میلیارد یورو رسید به عهده این نهاد است.
نتیجه این انتخابات در عین حال در انتخاب رئیس بعدی کمیسیون اروپا نیز نقش خواهد داشت.
رایگیری روز ۶ ژوئن در هلند آغاز شد و دو روز بعد از آن ایرلند و مالت پای صندوقها رفتند. انتخابات بسیاری از کشورهای عضو هم روز یکشبنه ۹ ژوئن برگزار شد.
در بیشتر کشورها سن قانون رای دادن ۱۸ سال است، اما اگر ۱۶ ساله بودید در آلمان، اتریش، بلژیک و مالت میتوانستید رای بدهید، و در یونان هم برای رای دادن باید ۱۷ ساله میبودید. در چند کشور، از جمله بلغارستان و لوکزامبورگ، رای دادن اجباری است.
نتایج انتخابات بر اساس نمایندگی نسبی مشخص میشود، برای همین همه رایها حساب است، هر چند که بعضی از کشورها آستانه انتخابی حداقلی ۵ درصد دارند. میانگین مشارکت در سال ۲۰۱۹ اندکی بیش از ۵۰ درصد بود.
در پایان روز یکشنبه مشخص شد که کدام احزاب اکثریت ۷۲۰ کرسی پارلمان را که ۱۵ کرسی بیشتر از سال ۲۰۱۹ است به خود اختصاص دادهاند.
بریتانیا پیش از خروج از اتحادیه اروپا در انتخابات قبلی شرکت کرده بود، و بعضی از کرسیهایش را یا بین دیگران تقسیم کردهاند یا برای بزرگتر شدن احتمالی اتحادیه در آینده کنار گذاشتهاند.
تعداد نمایندگان هر کشور نسبت به جمعیتش محاسبه میشود. آلمان، پرجمعیتترین کشور عضو، ۹۶ نماینده دارد. مالت، لوکزامبورگ و قبرس هم هر کدام با شش نماینده کمترین سهم را دارند.