پیش از اختراع خمیر‌دندان، یخچال، عینک و دستمال‌توالت مردم چه کار می‌کردند؟

آیا می‌توانید دنیایی بدون خمیر‌دندان، یخچال، عینک مطالعه و دستمال‌توالت را تصور کنید؟

در این مطلب به این چهار مورد می‌پردازیم و روش‌های جالبی که انسان‌ها پیش از اختراع آنها داشتند.

موادی که در دوران باستان انسان‌ها برای تمیز کردن دندان‌های خود استفاده می‌کردند با خمیردندان‌های امروزی فرق داشت.

خمیر‌دندان

خمیردندان به صورتی که امروزه می‌شناسیم در قرن نوزدهم ساخته شد و اولین تولید انبوه آن در سال ۱۸۷۳ و در بطری‌های شیشه‌ای بود و در حدود سال ۱۸۹۰ بود که به صورت تیوب عرضه شد. 
هر‌چند ممکن است خیال کنید پیش از اختراع خمیر‌دندان دندان‌های آدم‌های آن زمان خراب و کرم‌خورده بوده است اما باعث شگفتی خواهد بود که بدانید در آن زمان‌ها بسیاری از افراد تلاش می‌کردند از دندان‌های خود به‌خوبی مراقبت کنند.  

اولین «خمیر‌دندان» به‌نظر می‌رسد حدود ۷۰۰۰ سال پیش ساخته شده باشد. پودر‌های مخصوص دهان و دندان که برخی اهالی روزگار باستان برای پاکیزگی دندان‌های خود استفاده می‌کردند و از مواد گوناگونی تشکیل شده بود.

پژوهشگران دریافته‌اند که خمیردندان‌های یونانیان و رومیان باستان از پودر استخوان، پوست تخم‌ مرغ و مُرّ (نوعی صمغ یا سقز طبیعی) تشکیل می‌شده است و در چین باستان از جینسنگ، گیاه نعنا و حتی نمک استفاده می‌کردند.

چوب‌های جویدنی که مسواک نامیده می‌شد و از گیاهان تهیه می‌شد در عربستان، بابِل، یونان و روم برای بهداشت و سلامت دهان و دندان استفاده می‌‌شد. شاخه مسواک جویدنی یا چوبی (قطعه چوبی از درختی به نام اراک یا مسواک) هنوز هم در برخی کشور‌ها استفاده می‌شود. 

عینک

پیش از به وجود آمدن عینک مردم چه‌ کار می‌کردند؟

تصور بر این است که مشکلات بینایی انسان در طول زمان به طور اساسی دگرگون شده است. پژوهشگران باور دارند که نزدیک‌بینی به احتمال زیاد همیشه در میان نخستی‌ سانان وجود داشته است اما با افزایش میزان سواد خواندن و نوشتن میزان نزدیک‌بینی هم افزایشی ناگهانی پیدا کرده است.

هر‌چند شواهد نشان می‌دهد فناوری بزرگ‌نمایی پیش از وجود عینک جا‌افتاده و رواج داشته است. محققان معتقدند لنز‌ها یا عدسی‌هایی که از بلور‌های سنگی یا کوارتز ساخته می‌شدند مانند لنز ویزبه و نمرود (لایارد) برای مقاصد گوناگونی استفاده می‌شدند. یک نظریه این است که عدسی‌ها برای مطالعه به‌کار می‌رفته‌اند و برخی دیگر معتقدند صاحبان حرفه‌های گوناگون و استاد‌کاران برای مشاهده جزئیات و ریزه‌کاری‌ها از آنها استفاده می‌کردند و گروهی معتقدند که این عدسی‌ها در ساخت تلسکوپ استفاده می‌شده است.

اولین عینک که می‌شد به چشم زد در قرن سیزدهم در شمال ایتالیا ساخته شد اما تا قرن ۱۷ و ۱۸ میلادی طول کشید تا تولید عینک‌ به این صورت که امروزه ما می‌شناسیم شروع شود.

یخچال

از حدود ۱۲ هزار سال پیش که کشاورزی گسترش و رواج پیدا کرد و شکار برای تأمین غذا کم کم فراموش شد انسان‌ها در پی راه‌هایی بودند تا بتوانند مواد غذایی را تازه نگه دارند. روش‌های گوناگون نگهداری مواد غذایی برای جلوگیری از فساد و بیماری‌زایی آن به‌کار گرفته می‌شد مانند نمک‌سود کردن، خشک کردن، دودی کردن، شور و ترشی انداختن و تخمیر. برخی از این روش‌ها هزاران سال قدمت دارد.

انسان در طول قرن‌ها راه‌حل‌های مختلفی برای نگهداری مواد‌غذایی پیدا کرده است از جمله دفن کردن آن زیر خاک، در این روش مواد‌غذایی از نور خورشید و گرما و اکسیژن درامان می‌ماند، سه عاملی که سرعت فساد و خرابی مواد‌غذایی را بیشتر می‌کند. گروهی از انسان‌ها هم مواد‌غذایی خود را در مکان‌های خنک نگهداری می‌کردند، جاهایی مانند اعماق غار‌ها، در رودخانه‌ها و جویبار‌ها، داخل دیوار‌های چوبی یا در زیر‌زمین‌ها و سردابه‌ها.

در قرن نوزدهم بود که اولین جا‌یخی‌ها که اجداد یخچال‌های امروزی بودند در انگلستان ظاهر شدند. اولین یخچال برقی خانگی را مخترع آمریکایی، فرد دبلیو ولد در سال ۱۹۱۳ ساخت. 

دستمال‌توالت

در توالت‌های عمومی روم باستان از ترسوریوم استفاده می‌کردند، چوب بلندی که بر سر آن قطعه اسفنجی وصل کرده بودند. پس از استفاده از ترسوریوم آن را با قرار دادن در سطلی پر از آب یا سرکه تمیز می‌کردند.

یونانیان و رومیان از وسیله دیگری هم استفاده می‌کردند که به آن پسوئی می‌گفتند، قطعه سنگ یا سرامیک کوچک و گردی که به‌جای دستمال توالت استفاده می‌شد. روی یک فنجان که از قرن ششم پیش از میلاد باقی مانده است تصویر مردی در حال استفاده از پسوئی نقش بسته است.

یونانیان و رومیان باستان تنها پیشروان عرصه توالت نبودند. نشانه‌هایی هم در حفاری‌های باستان‌شناسی در نزدیکی جاده ‌ابریشم در چین به‌دست آمده است که نشان از چوب‌های نظافت با قدمت ۲۰۰۰ ساله دارد. این چوب‌ها بیشتر از چوب گیاه بامبو یا خِیزَران بودند که بر سر آنها تکه پارچه‌ای بسته شده بود.

دستمال‌ توالت در مناطق مختلف جهان در زمان‌های مختلفی به طور گسترده عرضه شد. دستمال‌ توالت تهیه شده از الیاف برنج در سال ۱۳۹۳ میلادی به طور انبوه برای خانواده سلطنتی چین تولید شد. در مقایسه، آمریکا در سال ۱۸۵۷ بود که اولین تولید انبوه دستمال‌ توالت آمریکایی را شروع کرد، یعنی بیش از ۴۵۰ سال بعد. 

منبع: بی بی سی