عموم دستگاههای سرمایشی که در بخش خانگی در کشور استفاده میشود شامل کولرهای آبی و یا گازی است، در بین سیستمهای سرمایشی غیرآبی دو نوع سیستم تراکمی و جذبی وجود دارد که در بخش خانگی عموماً از نوع تراکمی استفاده میشود. در شش سال گذشته تغییرات مختصری در راندمان کولرهای گازی ایجاد شده که راندمان کولرهای اینورتر میتواند ۱۰ تا ۱۵ درصد بهبود پیدا کند.
متوسط بازده کولرهایی که اکنون در کشور استفاده میشود ۱۰ بیتی یو هروات است، وقتی میگوییم یک کولر ۲۴ هزار بیتی یو در ساعت میتواند سرمایش تولید کند، معادل ۲.۴ کیلووات مصرف آن است که این مقدار تا نزدیک ۲. ۱ کیلو وات هم کاهش پیدا کرده است و در بهترین شرایط قرار دارد که اکنون در کشور هم استفاده میشود.
میزان مصرف یک کولر ۷۰۰۰ آبی از نظر هوادهی به طور متوسط در ماه در دور کند نزدیک به ۴۰۰ وات و در دور تند نزدیک به ۸۰۰ وات و حدود ۱۲۰ کیلووات ساعت در اقلیمهایی از جمله تهران، مشهد، شیراز، اصفهان و مکانهایی با اقلیم خشک و نسبتاً معتدلتری نسبت به مناطق جنوبی است. بر این اساس مصرف برق در صورت استفاده از این سیستمها بیش از ۱۰۰۰ کیلووات ساعت در ماه خواهد شد و این در حالیست که در اقلیمهایی از جمله تهران که خشک و نسبتاً معتدل هست کولرهای آبی از قدیم مورد استفاده قرار میگیرد و مصرف برق به شدت پایینی نسبت به کولر گازی دارد.
طیف وسیعی از مردم در مناطق عادی از کولرهای آبی استفاده میکنند و این درحالی است که این سیستم میتواند سطح رفاه مردم را به طور نسبی فراهم کند، الگوهای مصرف در مناطق عادی بر اساس کولر آبی تدوین شده، به دلیل مصرف هشت برابری برق کولرهای گازی در طول یک ماه مبلغ قبضهای برق با افزایش شدیدی روبرو میشود.
در صورت استفاده از کولرهای گازی، الگوی مصرف به ۲.۵ برابر افزایش مییابد و به ۷۵۰ کیلو وات ساعت میرسد و این درحالی است که اگر کولرگازی حدود ۱۰ ساعت در طول شبانه روز روشن باشد از این میزان فراتر میرود و متوسط مصرف ماهانه مشترکان را افزایش میدهد و همچنین مصرف برق به شدت افزایش مییابد. در صورت تغییر الگوی مصرف و استفاده از کولر گازی به جای کولرآبی در بعد وسیع، تأثیر بسیار مخربی بر تأمین برق پایدار کشور در ماههای گرم سال خواهد داشت.
فاصله مصرف برق در پیک تابستان و پیک زمستان حدود ۳۱ هزار مگاوات بوده این میزان عدد بالایی است که اگربه آن توجه نشود، تأمین برق را در ماههای گرم با چالش مواجه میکند و علاوه بر این هزینههای تولید برق را به شدت افزایش میدهد. ضرورت دارد مشترکان در انتخاب منزل علاوه بر همه پارامترهای رفاهی و زیباشناختی به سیستمهای مصرف برق سرمایشی توجه ویژهای داشته باشند، چرا که این سیستم قابل تعویض نیست و در افزایش هزینههای برق تأثیر بسزایی دارد.
برای کاهش مصرف برق کولر گازی کافی است در هنگام خرید کولرهایی را انتخاب کنید که دارای برچسب انرژی با درجه A یا B باشد، زیرا مصرف برق کمتر و کارایی بیشتری نسبت به سایر کولرها دارند. از سوی دیگر کولرهای گازی باید متناسب با شرایط آب و هوایی مکان زندگی انتخاب شود، استفاده از کولرهای گازی مناطق معتدل در مناطق گرمسیری، ضمن افزایش مصرف انرژی، سرمادهی و عمر کولر بسیار کاهش مییابد.
درحالی که به گفته کارشناسان، سرویس کولرهای گازی پیش از شروع فصل گرما به کارکرد بهینه آن کمک خواهد کرد، قرار دادن سایهبان برای کندانسور کولرهای گازی محیط خانه را خنکتر و مصرف انرژی را کمتر میکند، همچنین کاشتن یک یا چند اصله درخت در نزدیکی کولر گازی حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد موجب کاهش مصرف انرژی خواهد شد.
استفاده بی مورد یا همزمان از وسایل خانگی گرمازا مانند اجاق، سماور، لامپهای متعدد و ... باعث افزایش گرمای محیط و نیاز به استفاده از کولر را افزایش میدهد. این درحالی است که کولرهای گازی معمولاً دارای درجه تنظیم دما (ترموستات) هستند. تنظیم دما بر روی دمای مناسب فصل گرما که بین ۲۴ تا ۲۶ درجه سانتیگراد است، که باعث میشود تا هنگام رسیدن دمای اتاق به درجه دمای تنظیم شده، کمپرسور کولر به طور خودکار خاموش شود و فقط فن دستگاه کار کند و بنابراین انرژی کمتری مصرف کند.
برای بهینه سازی مصرف برق لازم است توجه کنید کلید بادزن (فن) در کولرهای گازی به شما امکان میدهد هنگام شب، از دستگاه فقط برای تهویه استفاده کنید و هزینه برق دستگاه را به میزان زیادی کاهش دهید. همچنین برای جلوگیری از خروج سرما، اطراف پنجرهها و درها را با نوارهای درزگیر عایقبندی کنید.
در صورت امکان کولر گازی خود را در مسیر باد نصب کنید، زیرا این کار به علت کاهش فشار بر کولر باعث افزایش بازدهی آن و کاهش مصرف انرژی میشود. همچنین لازم است هنگام ترک ساختمان در طول روز، سیستم سرمایش را خاموش کنید.