جدال بر سر عادلانه یا ناعادلانه بودن یک مصوبه کنکوری شورای عالی انقلاب فرهنگی
پشت پرده جنجالی شدن تاثیر قطعی معدل در کنکور

زی‌سان: با اعلام نتایج کنکور سراسری بار دیگر موضوع تاثیر معدل در نتایج به مساله‌ای جنجالی تبدیل شده است. از نگاه برخی از دانش آموزان و والدین شرط قطعی معدل یک قاعده ناعادلانه است که نیازمند اصلاح و بازبینی برای پذیرش در رشته‌های پر طرفدار است. در سوی مقابل، شورای عالی انقلاب فرهنگی و برخی از کارشناسان آموزش نیز با دفاع از چنین قاعده‌ای آن را در راستای دفاع از عدالت آموزشی و ارج نهادن به سابقه تحصیلی دانش‌آموزان معرفی می‌کنند. 

به گزارش «زی‌سان»، پس از اعلام نتایج کنکور سراسری، اعتراض‌های نسبت به تاثیر قطعی معدل صورت گرفته بود که اظهارات سخنگوی کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی به آن دامن زد. احسان عظیمی‌راد در مطلبی در صفحه شخصی خود در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «الوعده وفا با همکاری خوب وزیر جدید آموزش و پرورش آقای دکتر کاظمی و عمل به گوشه‌ای از وعده‌های داده شده بخشنامه منع بازنشستگی معلمان و منع بکارگیری معلمان خرید خدمات آموزشی «لغو» گردید. منتظر خبر‌های خوب لغو تاثیر قطعی معدل در کنکور باشید. ان‌شاءالله»

این کامنت و خبر مهم سخنگوی کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی امیدواری زیادی را در میان دانش‌آموزان و والدین معترض به شرط قطعی معدل ایجاد کرد، اما ظاهرا بر خلاف اظهارات عظیمی‌راد این قانون به آسانی نه قابل لغو است و نه قابل اصلاح. در حالت حداقلی نیز باید گفت که حداقل تاثیر قطعی معدل در کنکور برای امساله اصلاح یا تغییر پیدا نمی‌کند. 

مصوبه پر حرف و حدیث شورای عالی انقلاب فرهنگی

بر اساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی سهم نمره سابقه تحصیلی برای سنجش و پذیرش متقاضیان ورود به آموزش عالی در رشته‌های پرمتقاضی برای سال تحصیلی ۱۴۰۲- ۱۴۰۳ در پایه دوازدهم به میزان ۴۰ درصد با تاثیر قطعی، برای سال تحصیلی ۱۴۰۳-۱۴۰۴ فقط پایه دوازدهم به میزان ۵۰ درصد با تاثیر قطعی، برای سال تحصیلی ۱۴۰۴ - ۱۴۰۵ فقط پایه یازدهم و دوازدهم به میزان۶۰ درصد با تاثیر قطعی و برای سال تحصیلی ۱۴۰۵ - ۱۴۰۶ و بعد از آن پایه‌های دهم، یازدهم و دوازدهم به میزان ۶۰ درصد با تاثیر قطعی در نمره کل نهایی خواهد بود.

بر این اساس، سهم نمره‌کل سابقه تحصیلی پایه دوازدهم نظام ۳-۳-۶ در گروه‌های آزمایشی علوم‌انسانی، علوم‌تجربی و ریاضی‌-فیزیک به میزان ۴۰ درصد قطعی در آزمون سراسری ۱۴۰۲ بود.

پشت پرده جنجالی شدن تاثیر قطعی معدل در کنکور

میزان تاثیر معدل دیپلم نظام سالی‌واحدی/ترمی‌ واحدی در گروه‌های آزمایشی علوم‌ریاضی، علوم‌تجربی و علوم‌انسانی سال ۱۴۰۲، ۳۰ درصد با تاثیر قطعی و میزان تاثیر سوابق تحصیلی پیش‌دانشگاهی نظام سالی‌واحدی/ترمی‌واحدی نیز ۱۰ درصد قطعی اعمال شد. 

حداکثر سهم دروس عمومی و سهم دروس تخصصی در نمره کل سابقه تحصیلی برای رشته‌های علوم‌ریاضی، علوم‌تجربی و علوم‌انسانی، ۲۶ درصد عمومی ۱۴ درصد تخصصی در سال ۱۴۰۲؛ ۲۸ درصد عمومی و ۲۲ درصد تخصصی در سال ۱۴۰۳ و ۳۰ درصد عمومی و ۳۰ درصد تخصصی برای سال ۱۴۰۴ و پس از آن درنظر گرفته شد. 

سهم نمره‌کل سابقه تحصیلی پایه دوازدهم نظام ۳-۳-۶ یا دیپلم و پیش‌دانشگاهی نظام سالی‌واحدی/ترمی‌واحدی در گروه‌های آزمایشی هنر و زبان‌خارجه به میزان ۲۶ درصد با تاثیر قطعی است که شامل دروس عمومی می‌شود. مابقی به سهم کل نمره آزمون اضافه شد.

چرا دانش‌آموزان و اولیا نگران هستند؟

معترضان به تاثیر قطعی معدل در کنکور استدلال‌های خاص خود را دارند. در سطح ابتدایی استدلال آنها این است که تعداد زیادی از شرکت‌کنندگان کنکور، پشت کنکوری هستند و بسیاری از دانش‌آموزان یازدهمی نمره قابل قبولی در دروس پایه یازدهم خود کسب نکرده‌اند. امکان ترمیم دو پایه یازدهم و دوازدهم در یک ماه (و ترمیم درس‌های پرحجمی از جمله تاریخ و دروس عمومی دیگر یازدهم) فشار و استرس زیادی به دانش‌آموزان وارد می‌کند و با توجه به سطح دشوار سوالات نهایی، آن را برای عموم تقریباً غیرممکن می‌سازد.

پشت پرده جنجالی شدن تاثیر قطعی معدل در کنکور

در سطحی دیگر، اگر داوطلبی تصمیم به پشت کنکور ماندن در سال ۱۴۰۵ بگیرد، باید هر سه پایه دهم، یازدهم و دوازدهم را ترمیم و ایجاد سابقه کند. ترمیم سه پایه به همراه شرکت در کنکور در این مدت محدود، کار غیرممکن و دشواری است.

برخی دیگر نیز این انتقاد جدی را مطرح می‌کنند که تاثیر قطعی معدل در کنکور در شرایطی امکان‌پذیر است که امتحانات نهایی در شرایطی یکسان و برابر برگزار شود، گفت: تعدد امتحانات و کمبود امکانات در حوزه‌های امتحانی مختلف و نبود نظارت یکپارچه عملا این امکان را سلب کرده است.

همچنین، برخی نیز به کیفیت تصحیح برگه‌های امتحانی دانش‌آموزان معترض هستند.

مصوبه‌ای که به آسانی قابل لغو نیست!

با گذشت دو سال از اجرای این مصوبه، علیرضا کاظمی وزیر جدید آموزش و پرورش در زمینه درباره لغو تاثیر قطعی معدل در کنکور گفت: «این قانون شورای عالی انقلاب فرهنگی است. در این زمینه ما به عنوان منعکس کننده صدای دانش آموزان به این شورا عمل خواهیم کرد. زیرا تصمیم گیری در این زمینه در اختیار ما نیست ولی من دغدغه‌های دانش آموزان را شنیدم و قطعاً این موضوع را به شورا منتقل خواهم کرد. در نهایت تصمیم گیرنده و مرجع قانونی آن شورای عالی انقلاب فرهنگی است. قطعاً این شورا نیز به این امر رسیدگی خواهد کرد.»

پس از آن نیز سخنگوی کمیسیون آموزش با عنوان جمله منتظر خبر‌های خوب لغو تاثیر قطعی معدل در کنکور باشید مجدد برخی داوطلبان و خانواده‌های آنها را امیدوار کرد که این مصوبه برای سال تحصیلی جاری لغو شود.

در ادامه حجت‌الاسلام و المسلمین عبدالحسین خسروپناه بیر شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز درباره گمانه‌زنی‌هایی که درباره تغییر مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی مطرح می‌شود و اظهارات وزیر جدید آموزش و پرورش عنوان کرد: وزیر آموزش و پرورش پاسخ دقیقی داده و گفتند مصوبه شوراست، وزارت آموزش نمی‌تواند ورود کند.

پشت پرده جنجالی شدن تاثیر قطعی معدل در کنکور

او افزود: پیش از این مجلس شورای اسلامی نیز مصوبه‌ای در نقض مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی صادر کرد و چالش مختصری ایجاد شد که شورای نگهبان مصوبه را رد کرد و بعد از اصرار نمایندگان مصوبه به مجمع تشخیص مصلحت رفت، مجمع هم رد کرد، لذا مصوبه شورا قطعی است و دو سال است که اجرا می‌شود، بعید می‌دانم که اعضای شورا بخواهند لغو کنند و هیچ دستگاهی امکان لغو آن را ندارد.

خسروپناه تأکید کرد: شورا اصرار دارد که مصوبه ادامه پیدا کند چراکه پیش از این دانش‌آموزان در آستانه کنکور مدرسه را رها و تست‌زنی را شروع می‌کردند، اگر این مصوبه جایی ایراد داشته باشد اصلاح می‌کنیم، تعصب جاهلانه نداریم اگر اصرار داریم اصرار حکیمانه است. معلم‌ها و خانواده‌ها راضی هستند. برخی خانواده‌ها می‌گویند که استرس بچه‌ها زیاد شده است و پیشنهاد دارند که معدل پایه دهم اثرگذار نباشد. با نمایندگان مجلس نیز جلساتی داشتیم. در برخی از جلسات رئیس مجلس حضور داشت، میزی برای این کار اختصاص دادیم، اگر نظر کارشناسان این باشد که مصوبه اصلاح شود، در صورتی که شورا رأی دهد اصلاح می‌شود. اصل مصوبه تغییر نمی‌کند چراکه به دوران تست زنی بر نمی‌گردیم. اکنون مدرسه، معلم و کتاب جایگاه پیدا کرده است. سال آینده هم مصوبه به این صورت اجرا می‌شود، با این مصوبه کار بزرگی در تعلیم و تربیت انجام شد و از حافظه محوری به سمت عقلانیت‌محوری پیش رفتیم. عدالت آموزشی را نیز در این مصوبه مدنظر داریم تا مدرسه‌ها در سراسر کشور فاصله عمیق نداشته باشد. این مصوبه ما را به عدالت آموزشی نزدیک کرده است.